Column: Lientje beëindigt ‘kan niet, mag niet’-kabinet voor boeren

Toen in 2020 bekend werd dat Caroline van der Plas, Lientje, dacht aan het oprichten van een politieke partij, vond ik dat fascinerend. Ze werkte toen als collega bij ons op de redactie en had daarvoor al jarenlang geprobeerd met communicatie de beeldvorming over boeren en landbouw te verbeteren. Ook bij Agrio probeerde ze daar stappen in te zetten, maar het negatieve sentiment in de algemene media en politiek verbeterde niet. Sterker nog, dat beeld verslechterde alleen maar. Toen Caroline inzag dat het allemaal niets uithaalde, zei ze dat ze dan maar de politiek in moest. Dat was nog iets dat geprobeerd kon worden.

'Kan niet, mag niet'

Niet iedereen geloofde daarin, maar het voorbeeld lag er. De Partij voor de Dieren wist als one-issue-partij de Tweede Kamer in te komen en met een paar zetels veel invloed uit te oefenen op het beleid. Dat zou met een landbouwvriendelijk-getinte partij ook moeten kunnen. Slechts met één zetel voor de BoerBurgerBeweging en keihard werken, kreeg ze de schijnwerpers op haar gericht. Voor boeren kreeg ze nog niet zoveel voor elkaar, maar het inhoudelijke debat in de Tweede Kamer en met de ministers zorgde er wel voor dat de politici nu hoorden hoe het er echt aan toe ging in de landbouwsector, wat de echte cijfers waren en dat er van alles aan te merken was op bijvoorbeeld het onredelijke stikstofbeleid. Echter, in plaats van verschuiving bij het kabinet in standpunten over landbouw, kwam de regering niet veel verder dan te zeggen dat het allemaal niet kon, moeilijk was of niet lukte. Caroline typeerde dat donderdagmorgen bij de presentatie van het coalitieakkoord met PVV, NSC en VVD als het ‘kan niet, mag niet’-kabinet.

Wegcijferen en macht

Door de overweldigende winst bij de Provinciale Staten-verkiezingen kreeg Caroline ineens politieke macht in de provincies en in de Eerste Kamer. Toen het kabinet viel en er nieuwe verkiezingen kwamen, was die basis genoeg om met zeven zetels mee te doen in een coalitie. ‘Mooi bizar’ noemde Caroline die afgelegde route en daarmee bereikt ze in drie jaar meer dan de Partij voor de Dieren in achttien jaar. Het succes daarachter zit vooral in keihard werken en de opvatting dat je als politieke partij over alle thema’s standpunten moet hebben en dat ook overal uitdraagt. Caroline zei op de dag na de verkiezingswinst met 1 zetel dat ze aan alle debatten mee ging doen. Omdat debatten ook tegelijk plaatsvonden, kon dat niet, maar dan zou ze wel zorgen dat er een inbreng was via een ander Tweede Kamerlid. En dat heeft ze waargemaakt.

Je zelf zo kunnen wegcijferen voor het ultieme doel is klasse en verdient veel respect. Het is nu dus beloond. Een factor die meespeelde was dat Caroline geen doorsnee politicus is, maar zichzelf gewoon als mens presenteert zoals ze is. Daar waren mensen in het land aan toe. Aan iemand die gewoon duidelijk praat en zegt waar het op staat. Iemand die reëel is, ook al werd ze in de media en door linkse politici weggezet als iemand van de agrolobby.

Realisme en waterkwaliteit

Dat realisme straalt het gesloten coalitieakkoord ook uit. Natuurlijk zijn niet alle opgeschreven zinnen zekerheden, want wie met nieuwe plannen naar Brussel gaat zal moeten onderhandelen. Als er ergens echter geen probleem is met bijvoorbeeld waterkwaliteit, en dat ook aangetoond kan worden met cijfers, dan kan een Europese Commissie daar niet om heen. Dat andere plan gaat er nu komen, dus zal dat voor veel boeren een oplossing voor het mestprobleem opleveren. Zonder dat de waterkwaliteit verslechtert of de natuur er door achteruit gaat. Door de Europese verkiezingen komt er bovendien een nieuwe Europese Commissie en die kan ook anders tegen de hele materie aankijken. Daar ligt dus perspectief.

Stikstof en Natura 2000

Dat geldt ook voor een herijking van Natura 2000-gebieden. De intentie van Natura 2000 was om de natuur te beschermen, maar de invulling daarvan door Nederland mondt inmiddels uit in een kaalslag van economische en culturele activiteiten en het niet kunnen bouwen van woningen op het platteland. Ook deze uitwas wordt nu aangepakt. Wat daarbij helpt is dat het stikstofbeleid op de schop gaat, waardoor onder andere PAS-melders gelegaliseerd gaan worden. En doordat het natuurbeleid de focus op stikstof kwijt raakt, zal het in natuurgebieden weer meer gaan aankomen op natuurbeheer en handen uit de mouwen in plaats van naar anderen te wijzen.

Lientje moet het nog wel gaan waarmaken, maar met ‘Hoop, lef en trots’ legt Caroline een goede basis om het landbouw- en natuurbeleid fors bij te sturen.