Grote zorgen over aantal stoppende boeren in regio Foodvalley: ‘Een sterfhuisconstructie’

„Kapitaalkrachtige en innovatieve bedrijven sluiten de deuren”, stelt Fije Visscher, bestuurslid bij LTO Noord, vast. „Wij zien dat als grote kapitaalvernietiging. Op deze manier is een sterfhuisconstructie ontstaan, door rigide regelgeving op basis van postcodes en een stikstofkaartje.”
Volgens de kalverhouder uit Nijkerk zochten boeren in 2019 juist actief de samenwerking met overheden via de Regiodeal. LTO Noord stak 100.000 euro aan boerenledengeld in het proefproject om te werken aan de thema’s toekomstbestendige landbouw, voeding & gezondheid en kennis & innovatie.
Samenwerking met overheid
Overheden stopten er ook veel geld in, in totaal was er tot dit jaar 77 miljoen euro beschikbaar. Boeren van LTO gingen onder meer emissies in stallen meten (Boer aan het Roer) en intensieve samenwerkingen aan met waterschap Vallei en Veluwe op het gebied van bodem en water.
Visscher: „We zagen destijds ook wel dat er wat zaken beter moesten in de landbouw en zagen het een en ander wel aankomen. We hebben geprobeerd om samen een stap naar voren te zetten. Het was spannend om zo intensief met overheden te gaan samenwerkingen, proeven kunnen ook leiden tot mislukkingen. We zijn blij met deze samenwerking, maar door het latere beleid is er bij boeren veel energie weggevloeid.”
Ook de gemeente Ede maakt zich zorgen over de Lbv(+)-regeling. Ede valt net als de gemeenten Nijkerk, Barneveld, Wageningen, Scherpenzeel, Renswoude, Veenendaal en Rhenen onder de regio Foodvalley. Adviseur van de gemeente Ede, Gerdien Kleijer vertelt: „De boeren kunnen als beste het buitengebied onderhouden, maar de verduurzaming van de landbouw heeft grote financiële gevolgen. Goed boeren kunnen boeren niet alleen. Er wordt ook wat gevraagd van consumenten.”
73 miljoen euro besteed
In Ede werden donderdag afsluitende presentaties gegeven in het kader van de Regiodeal Foodvalley, daar werden bovenstaande zorgen gedeeld. De Regiodeal liep vanaf 2019 en daarin werken LTO Noord Gelderse Vallei, gemeenten, de provincies Utrecht en Gelderland, VNO-NCW Midden, Waterschap Vallei en Veluwe, Universiteit Utrecht, Wageningen Universiteit, de Regio Foodvalley en een aantal zorginstellingen samen aan het thema een duurzaam en gezond voedselsysteem.
Er kwam door de samenwerking ruim 73 miljoen euro vrij en dat is geïnvesteerd in de subthema’s Toekomstbestendige landbouw, Voeding & gezondheid en Kennis & innovatie. Vanuit het Rijk kwam er 20 miljoen euro beschikbaar, Gelderland (33 miljoen) en Utrecht (10 miljoen) investeerden ook flink. LTO Noord stopte 100.000 euro in de Regiodeal. De resultaten zijn gebundeld in een magazine, dat online is te lezen.
De samenwerkende organisaties keken in Ede terug op een geslaagd experiment. Daarom is er geld aangevraagd bij het Rijk voor een nieuwe Regiodeal, in het voorjaar van 2025 komt daar meer duidelijkheid over. LTO Noord (afdeling Gelderse Vallei) is ook betrokken bij de nieuwe aanvraag.