PvdA Overijssel wil weten: ‘Hoe staat het nu met de werking van luchtwassers?’

Melis verwijst daarbij naar een onderzoek in november 2019. Toen bleek volgens hem dat 99 procent van de luchtwassers in Overijssel niet goed functioneerde, onder meer door te weinig aandacht voor onderhoud en beheer van de installaties.

Complex

Die informatie is niet volledig. Uit dat onderzoek zes jaar geleden bleek dat de verplichte elektronische monitoring (EM) van de luchtwassers op Overijsselse boerenbedrijven onvoldoende was. Slechts bij ongeveer 30 procent van de 220 onderzochte systemen (bij 195 bedrijven) werd er voldaan aan de meeste eisen. Er waren slechts 3 bedrijven, de door Melis genoemde 1 procent, die toen volledig voldeden aan alle wettelijke voorschriften.

Uit een analyse van de uitkomsten destijds bleek dat in de meeste gevallen de luchtwasser wel gewoon werkte. Bij ongeveer 70 procent van de onderzochte luchtwassers (biologisch, chemisch of combinatie) was dat de verplichte EM niet volledig voldeed aan de norm dat minimaal 98 procent van de tijd gelogd (vastgelegd) moet worden. Als verklaring werden de complexiteit van de systemen, een gebrek aan kennis en/of motivatie, onvoldoende bewaking op storingen en onvoldoende onderhoud genoemd.

Bewustwording

De geschrokken gedeputeerde Tijs de Bree (Handhaving) nodigde in 2020 daarom alle boeren met een luchtwasser uit voor twee speciale informatieavonden in Goor en Raalte. Door corona moesten deze avonden worden afgelast, waarna er in juni een livestream werd georganiseerd.

De provincie begon vervolgens samen met de omgevingsdiensten Twente en IJsselland een bewustwordingsprogramma ‘De werking van luchtwassers: agrariër is aan zet’ onder boeren. Daarna werd in 2021 opnieuw de werking geëvalueerd. Het percentage luchtwassers dat voldeed was wel wat gestegen, maar nog altijd presteerde toen 92 procent van de 320 gecontroleerde luchtwassers niet optimaal.

Controle

Daarna werd het stil. Wel schreef de Omgevingsdienst IJsselland in het uitvoeringprogramma 2024: ‘Het is belangrijk dat er jaarlijks wordt gecontroleerd op luchtwassers. Hier gaan we in 2024 mee door. Daarmee bevorderen we het gebruik en de goede werking van luchtwassers door agrariërs.’

Melis wil nu van GS weten hoe de stand van zaken anno 2025 precies is. ‘Is het programma ‘De werking van luchtwassers: agrariër is aan zet’ nog steeds actief en zijn de aanbevelingen destijds van de projectgroep luchtwassers geëffectueerd?’

Naleving

Bovendien wil het PvdA-Statenlid een overzicht van de belangrijkste activiteiten in dit programma in de periode 2021 tot en met 2024, inclusief de gegevens over het aantal en de aard van de uitgevoerde controles en de resultaten daarvan. Het gaat dan met name over de mate van naleving van de voorwaarden.

Het Statenlid wil ook weten of de resultaten van de controles afgelopen jaren een positieve trend laten zien: ‘Bent u van mening dat het programma ook de komende jaren moet worden voortgezet? Zo ja, verdient het dan aanpassing en hoe? Zo nee, waarom niet?’