600 miljoen extra uit Voorjaarsnota voor 'stikstofaanpak op de Veluwe en in de Peel'

Dit jaar komt 200 miljoen euro extra beschikbaar, volgend jaar 400 miljoen euro. Het beschikbaar stellen van dit budget is vooral bedoeld om een signaal af te geven, legt Vermeer uit. „Op deze manier willen we laten zien dat de aanpak van stikstof een breed maatschappelijk probleem is en dat er voor de oplossing niet alleen maar naar de landbouwbegroting gekeken moet worden."
De ministeriële stikstofcommissie presenteert naar verwachting binnen twee weken haar plan. Eén van de voorstellen is het instellen van significantiestroken van 250 meter rond stikstofgevoelige Habitats. Daarbij focust de aanpak zich onder meer op de Gelderse Veluwe en de Peel. Boeren en bedrijven die binnen zo'n zone vallen, moeten dan een flinke stikstofreductie bewerkstelligen.
Juridische onderbouwing
Boeren die in zo'n strook vlakbij een Natura 2000-gebied vallen, kunnen de stikstofuitstoot reduceren via innovatie, extensivering bijvoorbeeld. BBB hoopt dat die 600 miljoen euro onder meer bij de veehouders die het aangaan, terechtkomt. Vermeer: „Je moet het zien als een soort van startbudget voor concrete agrarische projecten rond de Veluwe en Peel." Naar welke initiatieven het geld precies gaat, is nog niet bekend.
Daarnaast heeft het extra budget ook nog een ander doel. „Als overheid kun je op deze manier laten zien dat je dingen in gang hebt gezet. Dat kan als juridische onderbouwing gebruikt worden bij stikstofrechtszaken. Tegenwoordig worden Kamervragen al door de rechter gebruikt als onderbouwing. Dat heb ik zelf meegemaakt. Daardoor kan dit voornemen al als juridische borging dienen."
Meer geld nodig voor plannen stikstofcommissie
Begin april lekte uit dat er alleen al voor de zoneringsmaatregel waarschijnlijk vier tot zeven miljard euro nodig is. Het totale pakket zou wel tien tot twintig miljard kunnen kosten. Over deze financiering is nog geen besluit genomen. De financiering van de plannen van de stikstofcommissie moet via de begroting van 2026 geregeld worden. Deze wordt traditioneel op Prinsjesdag in september gepresenteerd.
De coalitiepartijen PVV, NSC en VVD bereikten woensdag na 25 uur onderhandelen een akkoord over de Voorjaarsnota. Henk Vermeer zat samen met partijleider Caroline van der Plas aan tafel namens BBB. Vermeer, woordvoerder financiën, benadrukte meermaals aan de telefoon dat BBB ervoor heeft gezorgd dat er niet aan de pot met geld voor de landbouw is gekomen. „Andere partijen hadden daar minder moeite mee gehad, mocht dat nodig zijn voor andere belangrijke zaken. Het benadrukt maar weer eens waarom wij in de coalitie willen zitten. Dan kun je ook écht dingen regelen."
De tekst gaat verder onder het kader
Hier gaat het geld voor de landbouw de komende jaren heen
2025
-Stikstof: 200 miljoen.
-Verhoging Subsidie Behoud grasland bij afbouw derogatie: 52 miljoen euro.
-Extra budget voor agrarisch natuur-en landschapsbeheer: 50 miljoen euro.
-Overige investeringen (dierenwelzijn, pilots, aanpak wolf, aanpak PAS-melders): 53 miljoen euro.
2026
-Mestaanwending en RENURE: 10 miljoen euro.
-Maatregelen mestbeleid: 59 miljoen euro.
-Nationale financiering subsidie brede weersverzekering: 12 miljoen euro.
-Robotisering en digitalisering: 5 miljoen euro.
-Eenmalige verhoging budget Ecoregeling: 50 miljoen euro.
-Overige investeringen (dierenwelzijn, pilots, aanpak wolf, aanpak PAS-melders): 87 miljoen euro.
2027
-Mestaanwending en RENURE: 30 miljoen euro.
-Maatregelen mestbeleid: 64 miljoen euro.
-Nationale financiering subsidie brede weersverzekering: 12 miljoen euro.
-Robotisering en digitalisering: 13 miljoen euro.
-Overige investeringen (dierenwelzijn, pilots, aanpak wolf, aanpak PAS-melders): 82 miljoen euro.
Financiering bestaande plannen
Met de voorjaarsnota worden ook de bestaande plannen uit het hoofdlijnenakkoord gefinancierd. Deze liepen mee in de besluitvorming van de voorjaarsnota. Zo gaat de subsdieregeling voor het behoud van grasland bij de afbouw van derogatie weer open net als in 2023 en 2024. Omdat de deminimisgrens is verhoogd, wordt het bedrag per aanvrager ook hoger. Hiervoor is in dit jaar 52 miljoen euro beschikbaar. Het is nog niet bekend wanneer de regeling opengaat.
Daarnaast komt er op verzoek van de Kamer in 2025 al 50 miljoen euro beschikbaar voor uitbreiding van het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (Anlb). De Kamer vroeg hierom tijdens de behandeling van de landbouwbegroting. Ook komt er in 2026 wederom 50 miljoen euro vrij voor de Ecoregeling.
Verder gaat er geld naar het mestbeleid (inclusief de inzet op mestverwaarding), de aanpak van de wolf, investeringen in dierenwelzijn, robotisering/digitalisering, innovatie en extra inzet op het verminderen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.
Meevallers/tegenvallers uit Voorjaarsnota
Meevaller: Subsidie voor investeringen in verduurzaming voor veehouderijlocaties met piekbelasting (Sbv)
Er was 60 miljoen euro beschikbaar voor de Subsidie voor investeringen in verduurzaming voor veehouderijlocaties met piekbelasting (Sbv). Omdat er slechts voor 16 miljoen euro aanvragen gedaan zijn, is er een meevaller van 44 miljoen euro gerealiseerd.
Tegenvaller: beheerkosten AERIUS
Na 2025 is geen budget begroot voor beheerkosten voor AERIUS, terwijl hier wel kosten voor gemaakt moeten worden. Hierdoor is sprake van een tegenvaller van circa 10 miljoen euro van 2026 tot en met 2030. Voor de periode na 2030 wordt bekeken hoe het beheer van AERIUS meer doelmatig geregeld kan worden. Als er meer duidelijkheid is over hoe de kosten zich na dit jaar zullen ontwikkelen, zal daar dekking voor worden gevonden binnen de LVVN begroting.
Tegenvaller: uitvoeringskosten GLB
De uitvoeringskosten die aan RVO betaald moeten worden voor het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) vallen hoger uit dan begroot. Daardoor is er sprake van een tegenvaller van circa 10 miljoen euro in 2026 en 2027. Vanaf 2028 is er sprake van een nieuw GLB, dat door de Europese Commissie wordt vastgesteld. Dan worden ook de uitvoeringskosten herbezien.
Tegenvaller: Tekort voor in beslag genomen dieren
In het kader van het uitvoeren van de Wet dieren, waarvoor moet worden gehandhaafd op dierenwelzijn, worden er door LVVN dieren in bewaring of in beslag genomen. Als opslaghouder maakt LVVN kosten voor zaken zoals voer, dierenarts en vervoer. Deze kosten worden in beginsel verhaald op de partij waarvan de dieren in beslag of in bewaring worden genomen. Omdat dit minder vaak lukt dan verwacht is hier een tekort ontstaan van circa 5 miljoen euro per jaar tot en met 2028. Momenteel wordt onderzocht hoe de kosten beter dan nu het geval is verhaald kunnen worden op de partij waarvan de dieren in beslag of bewaring worden genomen. Er wordt vanuit gegaan dat hier verbetering in zal optreden zodat hier na 2028 geen extra overheidskosten voor gemaakt hoeven te worden.