'Opfokhen moet aan mijn eisen voldoen'
Roy Tomesen (38) heeft samen met zijn vrouw Maud een leghennenbedrijf met 48.000 bruine en 78.000 witte hennen in drie volie stallen in Doetinchem. Ze hebben een fulltime en een parttime medewerker. De leghennenhouder heeft een duidelijke visie waaraan een opfokhen moet voldoen en daar moet zijn hennenleverancier zich aan houden.
Roy Tomesen is gastspreker op de Pluimveeweb thema-avond Fokkerij op woensdagavond 21 september in Barneveld. Hij vertelt hier uitgebreid over zijn visie, aanpak en ervaringen met onbehandelde bruine Lohmann en witte LSL en Dekalb hennen.
Eisen aan opfokker
Ik wil alleen hennen hebben van een fulltime opfokker en niet van iemand die de opfok van leghennen er als parttime baan bij doet. Een fulltime opfokker heeft er belang bij om goede opfokhennen af te leveren omdat hij er met zijn volledige inkomen afhankelijk van is. Een fulltimer besteedt volgens Tomesen voldoende aandacht en tijd aan de hennen. Dat is volgens hem nu extra belangrijk omdat het houden van onbehandelde hennen moeilijker is.
Ook eist de leghennenhouder dat de opfokker pikstenen en luzernebalen in de stal heeft staan. Dat biedt de hennen afleiding en dat voorkomt stress en pikkerij. De pluimveehouder heeft ook het liefst hennen uit een pluimvee-arm gebied. We zitten hier in Doetinchem ook in een pluimvee-arm gebied. Mijn gevoel zegt dat we met hennen uit een pluimvee-arm gebied minder problemen krijgen.
Zijn hennenleverancier is op de hoogte van alle eisen van Tomesen. De leghennenhouder ontvangt dan ook vrijwel altijd hennen van dezelfde paar opfokkers. Het liefst had ik zelfs altijd hennen van dezelfde opfokker, maar dat komt qua planning niet altijd uit.
Zes jaar onbehandelde hennen
Tomesen hield zes geleden als n van de eerste leghennenhouders in Nederland een afdeling onbehandelde hennen. Daar leerde hij veel van. Ik besteedde er geen extra aandacht aan de onbehandelde hennen en dat heb ik geweten. Na 70 weken waren de hennen volledig opgebrand en heb ik ze laten slachten. De uitval lag toen al op circa 15 procent. Van de 5.500 hennen waren er bijna 1.000 gestorven.
Sindsdien paste hij zijn aanpak aan en ging het elke koppel met onbehandelde hennen goed. We lopen nu vaker door de stal, gemiddeld drie keer per dag. Ook plaatst hij pikstenen en luzerne balen in de stal om de hennen afleiding te bieden. Hij strooit geen graan. Volgens hem werkt dit averechts en zorgt het voor onrust in de stal. Verder zorgt hij voor een egale lichtverdeling in de stal, door kapotte lampen direct te vervangen.
Onbehandelde hennen mogen niets tekort komen. Dan krijgen ze geen stress en is er geen aanleiding voor pikkerij. Tomesen bezuinigt dan ook nergens op. Als ik dat nodig vind, geef ik de hennen koper of vitamines.
Bruine hennen rustiger
De leghennenhouder hield onbehandelde bruine Lohmann en witte LSL en Dekalb hennen. Bij alle drie rassen ging het goed. Wel ziet hij verschillen qua gedrag tussen bruin en wit. Ik vind dat zowel bruine als witte hennen rustiger zijn geworden de afgelopen jaren. Al zijn bruine hennen nog rustiger. Witte vliegen meer en bewegen zich makkelijker door het systeem. Daar moet je, je management op aanpassen.
Een leghennenhouder moet het dier centraal stellen en daar de stal op aanpassen. Dan is het behandelen van snavels niet nodig. Zo heeft Tomesen goede ervaringen met bruine hennen in zijn Fienhage volie. In dat systeem zit op iedere leeflaag water, voer en nesten. De hennen hoeven zich dan niet veel te verplaatsen. Kennelijk hebben de rustige bruine hennen daar behoefte aan.
2,6 procent uitval
Zijn witte hennen zitten vrijwel altijd in zijn etagestal waar hij met een Salmet voliesysteem werkt. In dat systeem zit niet op iedere leeflaag water, voer en nesten. Ik heb het een keer omgedraaid maar dat beviel zowel bij de bruine als witte hennen niet goed. Daar hadden we toen meer werk mee, omdat we telkens dingen bij moesten stellen.
Tomesen bewijst met zijn technische resultaten dat het houden van onbehandelde hennen geen probleem hoeft te zijn. Onlangs leverde hij nog een koppel bruine hennen op 78 weken af. Die legden na 78 weken nog 86 procent. Ook bedroeg de uitval slechts 2,6 procent en dat is extreem laag.
Fokkerij en leghennen
De thema-avond Fokkerij begint om 19.00 uur met de workshop Fokkerij en leghennen. Hierin vertelt onderzoeker Esther Ellen hoe we fokkerij kunnen inzetten om uitval door pikkerij te verminderen. Daarna is het tijd voor het verhaal van Roy Tomesen.
Om 21.00 uur start het laatste officie onderdeel van de thema-avond met de stellingencarrousel. Aan de hand van stellingen die zijn aangedragen door Pluimveeweb gaan verschillende in fokkerij gespecialiseerde bedrijven in gesprek met de bezoekers. Aanwezig zijn: Hendrix Genetics en Verbeek Broederij en Opfok.
Avondprogramma:
18.45 - 19.00 uur: Ontvangst met koffie of thee
19.00 - 20.00 uur: Workshop Fokkerij en leghennen
20.00 - 21.00 uur: Presentatie door leghennenhouder Roy Tomesen
21.00 - 22.00 uur: Stellingencarrousel
Vanaf 22.00 uur: Naborrelen met een kiphapje
De Pluimveeweb thema-avond Fokkerij voor de legsector is aanstaande woensdagavond 21 september bij PTC+, Barnseweg 3, 3771 RN in Barneveld. De toegang voor pluimveehouders is gratis.Aanmelden kan hier.
