‘Bodemdaling tegengaan, boeren moeten bedrijfsvoering aanpassen’

Waterschappen werken, net als de Provinciale Staten, toe naar de verkiezingen op 20 maart. Voor boeren zijn de waterschapverkiezingen belangrijk. Veldpost en Vee & Gewas legden de waterschaps- en politieke partijen de afgelopen weken stellingen voor over aan landbouw gerelateerde onderwerpen. De stellingen zijn verdeeld in de categorieën; kosten, bestuur, natuur versus landbouw, waterkwaliteit, blauwe diensten en bodemdaling. De uitslagen daarvan volgen in een serie van artikelen.

Kosten

50PLUS geeft aan dat het waterschap betaalbaar moet zijn. Water Natuurlijk is het daar mee eens, maar zegt dat de kosten nu niet eerlijk verdeeld zijn. Ongebouwd betaald te weinig watersysteemheffing in vergelijking met het profijt dat ongebouwd van de watersysteem maatregelen heeft. Volgens Water Natuurlijk kan de lastenstijging voor de categorie ongebouwd nu niet vergeleken worden, omdat de categorie niet te vergelijk is met andere categorieën. Het moet volgens de partij niet gaan om de onderlinge vergelijking tussen categorieën, maar om de vraag wat de lasten moeten zijn op basis van uitgangspunten als ‘de vervuiler betaalt’.

De Algemene Waterschapspartij (AWP) geeft aan dat daar waar bedrijven/ landbouw nog niet een rechtvaardig deel van de kosten voor profijt of vervuiling betalen kan een verhoging van kosten redelijk zijn. De partij ziet het liefst dat de landbouw met meer daadkracht en resultaat de emissiereductie van perceel, het erf en bij de sloot effectief aanpassen. Als dat gebeurd, dan kan het waterschap volgens AWP ondersteunen in een betere structurele en integrale betaling van de landbouw.

Bestuur

Als het aan politieke partij 50PLUS ligt, dan moeten de geborgde zetels verdwijnen. Volgens de partij zijn de geborgde zetels de oorzaak van dat ze in de besluitvorming te zwaar doorwegen. Ook waterschapspartijen Water Natuurlijk en AWP zien de geborgde zetels liever verdwijnen. Volgens de partijen is er voldoende kennis binnen de waterschapsbesturen door landbouwers of aan landbouw gelieerden in de direct gekozen facties. Volgens Water Natuurlijk is er daarmee sprake van dubbele vertegenwoordiging.
AWP sluit zich aan bij Water Natuurlijk. Volgens de partij blijkt uit de praktijk dat de landbouw ook stevig vertegenwoordig is via de geborgde zetels, maar ook via CDA, VVD, ChristenUnie en de SGP. Ook volgens AWP lijkt de landbouw daardoor oververtegenwoordigd.

Natuur versus landbouw

Als het gaat om wat er voorgaat in bijvoorbeeld extreme droogte, dan kiest 50PLUS voor de landbouw. Volgens de part is de natuur in staat om van langdurige droogte te herstellen. Water Natuurlijk vindt het geen kwestie van per definitie een van de twee voorrang geven boven de ander. De partij vindt dat bijvoorbeeld kwetsbare natuur voorrang zou moeten hebben, maar in de andere gebieden moet er volgens Water Natuurlijk goed gekeken worden hoe zowel de natuur als de landbouw bediend moeten kunnen worden.
AWP vindt dat het waterschap prioriteit moet verlenen daar waar onomkeerbare schade aan de orde kan zijn. Dat kan zowel de natuur als de landbouw zijn. De partij vindt wel dat de landbouw zelf ook kan bijdragen aan de leefbaarheid en leefkwaliteit in Nederland, door bijvoorbeeld meer te doen aan veerkracht in de waterhuishouding, zoals betere bodemvruchtbaarheid, minder diepe ontwatering en kleinschaliger peilbeheer.

Waterkwaliteit

50PLUS is duidelijk. Het uitgangspunt is schoon water. Bij de landbouw moet er volgens de partij gehandhaafd worden de eisen aangescherpt. Water Natuurlijk geeft aan dat gewasbeschermingsmiddelen fors bijdragen aan de waterverontreiniging en zegt daarbij dat de doelen van het Kader Richtlijn Water nog niet in zicht zijn. Volgens de partij moet ook de landbouw daar aan bijdragen, naast andere partijen die betrokken zijn. De partij wil de normen niet aanscherpen voordat de huidige normen zijn aangescherpt. AWP wil naar een meer duurzamere, minder intensieve, gezondere en evenwichtige kringloop. Volgens de partij levert de landbouw nu

Blauwe diensten

Water Natuurlijk geeft aan dat als het écht nodig is, landbouwgrond plaats moeten maken voor waterberging. Als daarbij schade ontstaat, deze buiten het normale bedrijfsrisico valt én niet op de verzekering verhaald kan worden, dan vindt de partij dat er per geval gekeken kan worden of een vergoeding reëel is. Vrijstelling van waterschapsbelasting is daarbij niet aan de orde, omdat als er geen schade is, boeren ook niet gecompenseerd hoeven te worden.
AWP vindt dat boeren die landbouw bedrijven daar waar gestuurde waterberging is, volledig gecompenseerd en ontlast moeten worden. Dit moet betaald worden vanuit maatschappelijk belang.

Bodemdaling

Als het gaat om het belang van bodemdaling tegengaan en het stimuleren van landbouw in veenweidegebieden, dan is 50PLUS duidelijk. Het tegengaan van bodemdaling heeft de prioriteit. Voor de andere partijen is dat niet anders. Ook Water Natuurlijk geeft aan dat het onvermijdelijk is dat er maatregelen nodig zijn. Volgens de partij treedt er ook schade op aan gebouwen en infrastructuur. Volgens de partij is het stoppen met peilverlaging de enige duurzame oplossing. De partij wil samen met boeren zoeken naar andere meer natte teelten.
AWP ziet het liefst de landbouw niet afwacht op externe oplossingen en haar eigen belang serieus neemt. Volgens de partij is het van belang dat de landbouwsector doordenkt in welke vorm landbouw betekenis en bestaansrecht kan houden. De partij heeft voorkeur voor minder intensief, duurzamer, natuurlijker met een betere betaling van producten zou de voorkeur moeten hebben.