Soepelere regels sloop maar strengere eisen herbouw Deventer

‘Kansen uit buiten’ (het wordt bewust zo geschreven), werd maandag gepresenteerd bij de in 2010 gestopte varkenshouder Wim Groot Lipman in Averlo (bij Schalkhaar) die tegenwoordig met een winkelwagen met Sallandse Vleesspecialiteiten de kleinere markten in Salland en Achterhoek (GD) afreist. De door zijn opa in 1917 gebouwde boerderij, geen monument maar wel beeldbepalend, verkeert in slechte staat. Ook zit er asbest in de muren en vloeren verwerkt. Dat geldt ook voor de later gebouwde stallen. Lipman woont net als zijn zoon in een huis naast de lege boerderij en stallen. Door de aanwezigheid van het asbest wil hij het liefst eerst alles slopen. In ruil daarvoor kunnen dan in totaal drie nieuwe woningen worden gebouwd waarmee de dure sloop kan worden betaald.
Sallandse landschap
„Dan het liefst niet de bekende standaard boerderettes, maar nieuwe woningen die recht doen aan dit boerenerf zoals dat past in het Sallandse landschap”, zo lichtte de Deventer wethouder Liesbeth Grijsen toe. Dat betekent bijvoorbeeld dat de woning die de grote boerderij vervangt ook (veel) groter zal zijn dan de twee woningen die in plaats van de stallen komen.
Volgens Grijsen heeft Deventer goed gekeken bij andere gemeenten waar ook regelingen zoals Rood-voor-Rood van kracht zijn. „Het verschil bij wat we ‘Kansen uit buiten’ hebben genoemd is dat je minder vierkante meters hoeft te slopen als boer en meer mogelijkheden krijgt om te herbouwen, bijvoorbeeld woningen van verschillende groottes zoals hier bij Groot Lipman. Daarbij stellen wij dus als gemeente strengere eisen, die nieuwbouw moet een kwalitatieve meerwaarde voor het Sallandse ervenlandschap zijn. Dat plan is vorig jaar door de gemeenteraad vastgesteld, ik heb daarna overlegd met Overijssels Gedeputeerde Monique van Haaf en dat heeft tot dit geleid. Daarmee hopen we tegelijkertijd natuurlijk ook de noodzakelijke asbestsanering te versnellen. Dit moet boeren als het ware verleiden om te slopen en het asbest te saneren in een tijd dat er steeds minder geld is voor sanering.”
Uitrollen
Gedeputeerde Van Haaf (D66) is blij met het Deventer initiatief. „In deze vorm bestaat dit nog nergens in Overijssel. Als het werkt zoals we hopen zou je dit veel breder kunnen uitrollen. Het past heel goed in het provinciale beleid om te streven naar meer kwaliteit van het buitengebied. Liesbeth heeft namens de gemeente Deventer een goede voorzet gegeven waar wij als provincie graag aan meewerken.”
Ook Rudie Haarman van LTO Salland was blij. „Schaalvergroting en steeds minder boeren zijn een feit. Daarom zijn wij blij met verruiming en verbreding van regelingen voor vrijkomende agrarische gebouwen. Bij velen leeft het beeld dat Rood-voor-Rood nogal star is waarbij maatwerk moeilijk is terwijl elk boerenerf juist zo verschillend is. Met ‘Kansen uit buiten’ kan wel maatwerk per situatie geleverd worden. Omdat het laagdrempelig is hopen we op een grote inhaalslag in het buitengebied van Deventer.”
Nieuwe buren
Groot Lipman zelf hoopt dat nog dit jaar met de sloop van boerderij en stallen kan worden begonnen. Daarna zal het na de herbouw wennen worden aan de komst van drie nieuwe buren. „Maar ik sta met onze winkelwagen met vleesproducten graag op kleine markten juist omdat ik dat contact met de mensen zo ontzettend leuk vind. Dat zal hier dus straks ook wel lukken als er nieuwe bewoners op dit erf bij komen.”
Tekst: Lauk Bouhuijzen
Beeld: Lauk Bouhuijzen