Evenwichtsbemesting oplossing voor landbouw bij natuurgebieden

„Dankzij het gebleken succes kan evenwichtsbemesting als PAS-maatregel gelden in zowel bufferzones van vergelijkbare Natura 2000-gebieden als in andere uitspoelingsgevoelige gronden zoals waterwingebieden. Daarmee kan worden voorkomen dat onnodig landbouwgrond uit de productie wordt genomen”, zo staat in de eindconclusie van de door Wageningse onderzoekers begeleide praktijkproef bij Mariënheem.

Kennis

Evenwichtsbemesting vergt kennis maar ook aandacht en inzet van de deelnemende boeren. Zo is het belangrijk om mest te verdunnen, veel mestmonsters te nemen en een bemestingsplan per perceel te hebben afhankelijk van gebruik, bodemvruchtbaarheid en verwachte opbrengst. Ook moet de grond op het goede moment bewerkt worden, moeten boeren de loonwerker en voeradviseur erbij betrekken en systematisch de grashoogte en gewasopbrengsten meten. Het continu bijhouden van een beweidingsplan en een goede grondbewerking onder goede weersomstandigheden zijn andere tips.

Op de boerderij van de familie Heuven in Haarle kreeg Overijssels Gedeputeerde Hester Maij de keurig ingelijste resultaten van de proef uit handen van de veehouders Gerrit Tuten (Heeten) en Rudie Freriks (Luttenberg). Beide boeren zijn namens LTO Salland vele jaren betrokken bij het project.

Natura 2000

Begin deze eeuw werd het Boetelerveld, eigendom van Landschap Overijssel, ook Europees erkend met de aanwijzing als Natura 2000-gebied. Het natte natuurgebied dreigde echter te verdrogen. Er werd een plan bedacht om in het landbouwgebied rond het Boetelerveld sloten dicht te gooien en drainage te verwijderen. Ook zou er niet meer bemest mogen worden, omdat een deel van die meststoffen in het natuurgebied zou komen en daar voor ongewenste effecten kon zorgen. Die plannen, waarover fel gediscussieerd werd, betekenden in de praktijk voor een aantal veehouders dat zij in dat gebied nauwelijks verder konden boeren.

“Een enorme schrik voor boeren zoals de familie Heuven die al eerder moesten wijken voor woningbouwplannen in Raalte-Noord. Uiteindelijk werd door alle betrokken partijen, natuur, boeren, waterschap en overheid, op 4 februari 2013 een bestuurlijk akkoord gesloten. Er zou naar een oplossing gezocht worden waarvan de natuur beter en de landbouw niet slechter zou worden. In totaal zijn er wel zeven mogelijke plannen bekeken”, zette Tuten de gang van zaken op een rijtje.

Bewezen effect

Overijssels Gedeputeerde Hester Maij, ook destijds al betrokken bij het Boetelerveld, herinnert zich die periode nog goed. „Natuurbehoud en verbetering is belangrijk, maar het mag niet ten koste gaan van mensen. De afspraak was duidelijk; we gaan onderzoeken of iets werkt zoals evenwichtsbemesting. En als dat bewezen effect heeft, dan gaan we het invoeren en er niet verder over discussiëren. Daar hebben we als provincie graag geld voor over gehad want elke keer kwam Tuten weer met een vraag om wat extra budget. De resultaten van deze vierjarige proef kunnen overal gebruikt worden waar natuur en landbouw bij elkaar liggen.”