Raad van State: Aalten bestemde ‘vergunde’ varkensstal weg

De Raad verbaasde zich er over dat de gemeenteraad het houden van vee in de stal heeft weg bestemd, maar dat B&W een paar jaar geleden nota bene vergunningen voor het houden van varkens hebben verleend. „Dat lijkt toch met elkaar in tegenspraak”, zei rechter en staatsraad Ralph Pans tijdens een rechtszaak in Den Haag.

De gemeentewoordvoerder vond van niet. „Ook al zijn er vergunningen verleend, de gemeenteraad wil daar geen nieuwe varkensstal meer. Er zijn in 2005 met de vorige eigenaar afspraken gemaakt dat hij daar een burgerwoning mag hebben als hij de veehouderij binnen vijf jaar beëindigde. En de gemeenteraad hecht groot belang aan gemaakte afspraken.” Alleen blijkt die overeenkomst met de vorige eigenaar niet erg duidelijk. In ieder geval vindt maatschap Tolkamp, die de stal in 2006 overnam, dat hij aan de Velsdijk nog steeds recht heeft op een nieuwe varkensstal.

Moderne stal

De raadsman erkende wel dat de huidige verouderde stal vervangen moet worden door een moderne emissiearme stal voordat aan alle geur- , ammoniak- en stikstofeisen kan worden voldaan. „Daar wachten we nu al ruim drie jaar op. We beschikken over alle vergunningen en hebben alleen nog een positieve veehouderijbestemming nodig.” Behalve om de overeenkomst is de Aaltense gemeenteraad ook tegen, omdat bij de nabijgelegen woningen geen goed woon- en leefklimaat gegarandeerd kan worden als er weer varkens in de stal komen.

Natuur- en milieuverenigingen zijn eveneens mordicus tegen. Zij vinden sowieso dat Aalten nog veel te veel ruimte biedt aan de veehouderijen. Zij pleitten er maandag bij het hoogste bestuursrechtscollege voor om het gehele bestemmingsplan voor de agrarische bedrijven in de prullenmand te deponeren. Want van Aalten zouden agrarische bedrijven meer verzurende (als meststof werkende) stikstofverbindingen mogen produceren dan landelijk is toegestaan. Ook op het gebied van de stankoverlast schetst de gemeente Aalten een veel te rooskleurig beeld, beweerde de raadman van de milieuclubs tijdens de rechtszaak over het bestemmingsplan Buitengebied.

Beweiden vee

Afgelopen vrijdag behandelde de Raad van State al de niet-agrarische onderwerpen van het bestemmingsplan. Maandag kwamen de agrariërs en milieuorganisaties aan bod. Volgens de gemeente Aalten zijn in het plan alleen de bestaande veehouderijen en andere agrarische bedrijven vastgelegd, of veehouderijen die al over. Volgens een aantal natuur- en milieuorganisaties en omwonenden is dat niet goed gebeurd en mogen sommige bedrijven, vooral intensieve veehouderijen, veel meer stikstof en stank produceren dat volgens provinciale en landelijke regels is toegestaan.

Dat komt onder meer omdat niet alle stikstof en stankbronnen zijn meegenomen, aldus de raadsman van milieuorganisatie MOB (Mobilisation for the Environment). Zo zou het beweiden van vee, het bemesten van weilanden en het heen en weer rijden met trekkers en vrachtwagens met mest, bestrijdingsmiddelen en veevoeder veel meer stikstofuitstoot opleveren dan waarvan de gemeente vanuit gaat. „Aalten heeft alleen naar de stikstofuitstoot van de stallen gekeken, maar dat maakt maar 40 procent van de totale uitstoot door de veehouderijen uit, verkeer, beweiding en bemesten zijn niet meegenomen”, aldus de MOB-woordvoerder.

De raadsman van een veehouder vindt dat het op deze manier voor gemeentes geen zin meer heeft om bestemmingsplannen op te stellen. „In elke gemeente lopen wegen, sloten, spoorrails en zelfs laagvliegroutes waarvan niet bekend is hoeveel stikstof het gebruik daarvan oplevert. Op deze manier kunnen gemeentes wel ophouden met het maken van bestemmingsplannen omdat het veel te ingewikkeld wordt als je tot 18 cijfers achter de komma de stikstofneerslag moet gaan meten.”

Geuroverlast

Naast stikstof produceren veehouderijen ook geur-, of stankoverlast. Volgens de MOB-woordvoerder heeft de gemeente Aalten geen nader onderzoek gedaan sinds bekend is geworden dat zogenoemde combi-luchtwassers veel minder stank wegfilteren dan ooit voorzien. In plaats van een verwacht rendement van 85 procent halen combiwassers slechts 45 procent stank uit de stallucht. Dus hebben meer omwonenden meer last van stankoverlast en komt het woon- en leefklimaat verder onder druk, zeiden de tegenstanders.

Als voorbeeld diende de varkenshouderij van veehouder Van de Wolfshaar. Die wil zijn varkenshouderij aan de Gendringseweg fors uitbreiden. Vorige week nog blokkeerde de Raad van State het uitbreidingsplan in afwachting van nader onderzoek over de PAS- en stikstofproblematiek en de uitspraak in deze bestemmingsplanzaak. Volgens de raadsman van de varkenshouder is er op stikstof- en stankgebied niets aan de hand. De varkenshouder beschikt volgens hem over alle benodigde vergunningen en ook het probleem met de combi-luchtwassers zou geen obstakel zijn voor het plan om de veehouderij van 900 naar 2.400 zeugen en 10.000 biggen uit te breiden. „Hoewel niet nodig hebben we een nieuwe geurberekening gedaan en dan nog blijven we binnen de gemeentelijke norm van 20 odeurunits”, zei de raadsman van Van de Wolfshaar. De Raad van State gaat het allemaal nog eens nauwgezet bestuderen.

Uitspraak volgt over enkele weken.