Bleker: Rutte moet voor stikstof naar Brussel
Minister Schouten gaat naar Brussel om te overleggen voor het schrappen van Natura 2000 gebieden. U heeft daar ervaring mee. Hoe werkt dat en hoe lastig is het?
„Buitengewoon moeizaam, in mijn geval ging het om voorlopige aanwijzingen die ik niet wilde omzetten naar een definitieve aanwijzing. Ik liep in Brussel tegen een soort leger aan van bureaucraten, ecologen en biologen, waarbij de bewijslast om die ontwerp-status in te trekken helemaal bij de lidstaat werd gelegd. Als minister Schouten dit traject gaat bewandelen, en er komt een resultaat, dan duurt het zeker een half jaar. Eerst gaat de directeur-generaal van LNV met ambtenaren aan de slag, daarna komt er een gesprek met de verantwoordelijke Eurocommissaris. Die zal kijken of ze het in Keulen hoort donderen. Het gaat over gebieden die ze niet kent en waar ze niets vanaf weet. Dat is een heel moeizaam traject.”
Hoe zou het dan wel moeten?
„Eigenlijk is er maar één andere oplossing. Premier Rutte heeft gezegd dat het de grootste crisis is van de afgelopen negen jaar. Een crisis waar de Nederlandse economie en werkgelegenheid onder zal leiden. Als dat zo is dan is er maar één route: die van regeringsleider. De premier zal naar Brussel moeten om met de voorzitter van de Europese Commissie en de voorzitter van de raad van ministers te overleggen over onorthodoxe maatregelen die nodig zijn. Wanneer het via Schouten, dus via de officiële lijn gaat, kom je in een Natura 2000-moeras terecht. Rutte moet daarbij zorgen dat Frans Timmermans hem steunt. Er is een nood breekt wet-aanpak nodig.”
Hoeveel gebieden heeft u weten te schrappen en waar zit precies de moeilijkheid?
„Het was toen voor vier gebieden. Met de kennis van nu had ik het voor al die gebieden moeten doen. Het was voor de Tweede Kamer al vloeken in de kerk. Nu zijn we tien jaar verder. Een deel van de Tweede Kamer en natuurorganisaties doen net alsof die natuurgebieden verdwijnen, maar dat is natuurlijk niet zo. Het gaat puur om het aanpassen van een bureaucratisch etiket.”
Had u ook tegenwerking vanuit het ministerie zelf, omdat het toch een koerswijziging betrof?
„Tegenwerking wil ik het niet noemen. De ambtenaren gaven wel aan hoe moeilijk het in Brussel zou worden. Daar heb je een bewindspersoon voor. Ze proberen je eerst op andere gedachten te brengen. Daarna zijn ze loyaal.”
Natuurrechtdeskundige Nico Gerrits probeert al langere tijd aan te tonen dat er onder andere met de Noordse woelmuis fout is omgesprongen, waardoor er onterecht gebieden zijn aangewezen. Was u daarvan op de hoogte?
„Nee. Het proces van voorbereiding was al in jaren negentig gestart met voorlopige aanvragen. Ik dacht zelf dat je met zo’n status er ook nog wel van af kon.”
Hoeveel kans geeft u het huidige kabinet om die foute grondslag voor aanwijzing terug te draaien?
„Als de ecologische onderbouwing niet deugt, of er zijn natuurlijke omstandigheden waardoor het niet lukt om de doelen te halen, zoals een overstroming dan is er een mogelijkheid. Dat wordt dus een lastige zaak. Je hebt als bewindspersoon meer invloed op de beheer- en stikstofdoelen.”
Schouten wil ook de natuurdoelen die op nationaal niveau zijn toegevoegd na de aanmelding van de Natura 2000-gebieden opschonen waar dat kan. Hoe waarschijnlijk is het dat dit gaat lukken?
„De vraag is of dat voor de stikstofnormen wat uitmaakt. Ik verwacht daar weinig effect van.”
Nico Gerrits betoogt ook dat het ministerie van LNV niet goed om gaat met de uitspraak van het Europees hof. Die heeft in het Sweetman-arrest bepaald dat een passende beoordeling alleen toegepast moet worden op habitats en soorten waarop de gebieden zijn geselecteerd. Nederland past het op alle habitats en soorten toe. Bent u daar mee bekend en zo ja kan Nederland het anders gaan toepassen?
„Ik ben daar niet in gespecialiseerd.”
