Plattelandsvraagstuk: ondermijning

Op deze plek uit mijn jeugd stonden nu grote stellages en laboratoria om gevaarlijke drugs te produceren. Een vreemde gewaarwording dat een voormalig familiebedrijf en boerenerf, de plek is voor internationale drugsproductie. Ondermijning op het platteland; boeren die bewust of onbewust (soms zelfs onder dwang) hun leegstaande stallen verhuren aan criminelen voor een wietkwekerij of drugslab. Gedumpt drugsafval in de natuur, of mestsilo’s, en ramen afgeplakt met plastic. Geluiden in de buurt als ‘we hadden al zo’n vermoeden’. Toch duurt het lang voordat er melding wordt gedaan bij de politie.

Op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau wordt inmiddels beleid gemaakt om hier tegen op te treden. De aanleiding is duidelijk. Zo kopte De Stentor op 17 juni dat ‘De Gelderse boer vergrijst’:

De helft van alle Gelderse boeren is zestig jaar of ouder en voor jonge boeren is het vaak lastig om nog een boerenbedrijf over te nemen. Provincie Gelderland vreest voor de toekomst van het platteland als er geen maatregelen worden genomen.

Want een boer is veel maar dan alleen ‘maar’ een voedselproducent. Boeren onderhouden bijvoorbeeld voor een groot deel het Nederlandse landschap. Als boeren stoppen met hun bedrijf, en er is geen opvolger dan zijn de leegstaande stallen daarnaast een makkelijke prooi voor criminelen en wordt ondermijning in de hand gespeeld.

Voorkomen is beter dan genezen, dus hoe kan je preventief acties ondernemen tegen ondermijning? De eerste stappen zijn al gezet. Zo heeft het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) een Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) voor buitengebieden opgestart.

In de Achterhoek hebben acht gemeenten in maart 2019 gezamenlijk een startsein gegeven voor het Keurmerk Veilig Buitengebied. Politie, Openbaar Ministerie, burgers, landbouworganisaties, natuurmonumenten en jagers werken samen met gemeenten in de Achterhoek voor het keurmerk.

Ook in Overijssel zijn de eerste stappen naar een keurmerk gezet. Zo is de gemeente Hof van Twente gestart met een enquête onder ondernemers en inwoners van het buitengebied in 2020. De uitkomsten van dit onderzoek worden gebruikt door de werkgroep Keurmerk Veilig Buitengebied om maatregelen te treffen en bijeenkomsten te organiseren. Ook andere gemeenten/regio’s in Overijssel en Gelderland zijn bezig om het keurmerk vorm te geven.

Wat kan je zelf als erfeigenaar doen om te voorkomen? ZLTO geeft op hun website een aantal nuttige tips. Daarnaast zijn in de provincie Overijssel ervencoaches actief. Een ervencoach helpt mensen na te denken over de toekomst. Ze geven agrariërs informatie over regelingen en beleid, wanneer er bijvoorbeeld gekozen wordt om uit te breiden of te stoppen. In het debat rondom ondermijning kunnen deze ervencoaches een preventieve rol spelen; zo proberen de ervencoaches nieuwe bestemmingen te vinden voor schuren voordat erfeigenaren in de verleiding komen.

Babke Roeterdink en Hendry van Ittersum zijn ervencoach en zien regelmatig kwetsbare erven. Hendry: ‘Een keer ja zeggen is nooit meer nee. Je komt er niet vanaf. Wees alert! We zien veel erfeigenaren, die benaderd zijn. De criminelen gaan heel geraffineerd te werk. Soms komt iemand langs en die doet zich voor als makelaar of adviseur en komt op je erf om even een praatje te maken. Voor je het weet vertel je van problemen en daar spelen ze dan handig op in. Gebruik je verstand en ‘kiek uut!’

Wilt u meer weten over erfcoaches of een gesprek aanvragen?

Neem dan contact op met erfcoach Babke E: broeterdink@stimuland.nl T: 06- 13 48 89 67 of Hendry E: hvanittersum@stimuland.nl T: 06-57 05 98 30