Column: Damage control rond voermaatregel

Je gelooft het niet. De voermaatregel moest, zo heeft de sector en de Tweede Kamer continu moeten horen van de minister, juridisch waterdicht zijn. Alle zeven alternatieven, ik herhaal, alle zeven alternatieven vanuit de sector werden naar de prullenbak verwezen. De eerste zes vanwege die juridische onhoudbaarheid en de laatste vanwege de grote uitvoeringslast voor het ministerie. Nu blijkt in de eerste de beste rechtszaak over die voermaatregel, dat het ministerie zelf geen onderbouwing heeft. Tenminste, niet gedocumenteerd. Dan lijkt mij, maar ik ben een leek op juridisch gebied, dat de voermaatregel ook niet juridisch houdbaar is.

Waar rekent PBL mee?

Het was sowieso al de vraag of de voermaatregel waterdicht was. Vorig jaar december is bij Ministerieel Besluit vastgelegd, dat een veehouder wettelijk verplicht is de adviezen van zijn dierenarts op te volgen. Dit betekent dat een veehouder door zijn dierenarts verplicht kan worden eiwithoudende voeders te voeren, zelfs wanneer dit volgens de voermaatregel niet mag.

En dan hebben we nog het grote vraagstuk van het Planbureau voor de Leefomgeving. Die is, zo mogen we tenminste aannemen, op dit moment druk bezig de voermaatregel en het sectoralternatief door te rekenen. Ik denk dan, hoe dan? Als niet is vastgelegd hoe de voermaatregel in elkaar zit, dan kun je daar toch niet aan rekenen? Of zou er alleen gerekend worden aan het sectorplan en de uitkomst van het ministerie voor kennisgeving worden aangenomen?

Code oranje

De voermaatregel was al een draak van een regeling voor de praktijk, maar moest er komen vanwege kabinetsbelangen. Dan konden er in ieder geval huizen gebouwd en snelwegen verbreed. Maar dat komt nu ook op de tocht te staan. De aannemers en wegenbouwers moeten nu maar hopen dat die bewuste ambtenaar niet naar een land op vakantie is waar het code oranje wordt in het kader van corona. Het wordt sowieso al lastig voor de minister om de maatregel op 1 september ingevoerd te krijgen.

Gotspe

Het meest stuitende vind ik eigenlijk dat er een rechtszaak nodig is om te achterhalen hoe een ministerie een maatregel onderbouwt. Dat zou in een volwaardige democratie toch een gotspe moeten zijn. Daar zou volledige transparantie over moeten bestaan. En dan kun je het er mee eens of oneens zijn. Nu wordt feitelijk de hele landbouwsector voor gek gezet, omdat we maar moeten geloven dat wat het ministerie naar buiten brengt klopt. Ik ben benieuwd wat minister Schouten nu gaat doen. Haar woordvoerder was gisteren via social media in ieder geval druk bezig met damage control.

Verlies nemen

Ik denk dat de minister in plaats van halsstarrig vast te houden aan de voermaatregel beter een ander pad kan bewandelen. Dan moet ze wel even haar ego ter zijde schuiven. Gewoon je verlies nemen, een keer goed slikken en dan een weg in slaan die wel iets oplevert. Kies een alternatief van de sector en borg dat juridisch, als dat tenminste echt van belang is, door lokaal te meten. Daar heeft de minister nog een maand voor en dan kan het zelfs nog per 1 september in gaan. Schouten slaat dan veel vliegen in één klap en zou zelfs weer wat krediet kunnen verdienen in de sector. Of zoals Dirk Duijzer, voorzitter van de topsector Agri&Food, het deze week verwoorde in een interview met Ad Verbrugge. Minister Schouten moet met een groot gebaar komen, om het vertrouwen weer te herstellen. Dit lijkt mij hét moment.