Column: D66 wil meer woestijnen, ook in Nederland

Dat de halvering van de veestapel als standpunt is opgenomen in het verkiezingsprogramma viel te verwachten. Het is op de kop af een jaar geleden dat Tjeerd de Groot, Tweede Kamerlid van D66, zijn uitspraak deed. Het leidde tot het grootste boerenprotest in Nederland in dertig jaar. Nu we een jaar verder zijn lijkt het een mantra te zijn geworden om stemmen te winnen in plaats van dat Nederland er iets mee is opgeschoten.

Deze campagne staat niet op zichzelf, want Greenpeace bracht deze week ook nog maar weer eens naar buiten dat de veehouderij slechter is voor het klimaat dan alle auto’s bij elkaar. En het vreemde is dat de algemene media dit ook weer gewoon opschrijven als een soort waarheid.

Return to Eden

Ik zou D66, Greenpeace en eigenlijk iedereen willen aanraden om de nieuwste documentaire van Marijn Poels te bekijken: Return to Eden. Deze is gewoon via Youtube gratis voor iedereen te bekijken. Ik zeg niet dat alles wat daarin wordt gesteld waar is, want Poels selecteert uiteraard, zoals iedere journalist of documentairemaker doet. Dat er een groter masterplan zou zijn om de mensheid in grote steden onder te brengen en van het platteland te verdrijven om ze beter te kunnen onderwerpen, vind ik zelf wat ver gezocht. Ik denk dat bodemdegradatie, het thema van deze documentaire, daar eerder de oorzaak van is.

Vee als oplossing

Poels laat zien hoe boeren in de Sinaï-woestijn de grond weer vruchtbaar maken. Hoe boeren in Afrika verloren gegane natuurreservaten weer herstellen. Niet door een halvering van de veestapel, maar juist door veel meer vee die gebieden in te sturen. Hij laat zien dat dieren het ecosysteem herstellen en dat daardoor klimaatverandering tegengegaan kan worden. Vee als oplossing in plaats van probleem.

Natura 2000

Het interessante van Return to Eden is dat de aangesneden problematiek ook op Nederland van toepassing is. Het staat zelfs letterlijk in het persbericht van D66. Grond van boeren rond Natura 2000-gebieden moet opgekocht worden om de natuur te laten herstellen, want stikstof is op dit moment de grootste bedreiging van de natuur. Ik denk dat er een ander probleem speelt.

Verschraling leidt tot verdroging

Wie goed kijkt naar de Natura 2000-gebieden ziet dat vooral de gebieden op de droge zandgronden het moeilijk hebben. Gebieden die afhankelijk zijn van regenwater. In die gebieden zijn de natuurorganisaties al jaren bezig om de gebieden te verschralen voor het halen van de beoogde natuurdoelstellingen. Zoals we weten, lukt dat nog niet zo goed. Ik denk dat we inmiddels grote vraagtekens bij dat beheer mogen stellen, want naast verschraling zorgt dit beleid ook voor extra verdroging.

Deze week sprak ik op Twitter nog een boswachter aan die blij was dat een natuurgebied ontdaan was van bomen, zodat de natte heide zich kon herstellen. Tegelijk beklaagde hij zich erover dat het nu al een paar jaar zo droog was, dat er van de gewenste ontwikkeling weinig terecht kwam. Als je daar dan op doorvraagt blijkt in de plannen geen rekening te zijn gehouden met langere periodes van droogte. En of het goed ging komen, wist hij niet, want hij was geen hydroloog. Het geeft vooral aan dat natuurorganisaties zelf ook niet meer weten of ze met de juiste zaken bezig zijn. Het tekenplantafelbeleid is in ieder geval niet flexibel genoeg om met de nieuwe praktijk om te gaan.

Begrazing

De oplossing voor Afrika om meer vee de natuurgebieden in te sturen om bodemdegradatie tegen te gaan, is voor die natuurgebieden op de zandgronden ook een oplossing. Op heideterreinen die volstaan met gras is dat zelfs voor ondeskundigen te begrijpen, maar ook kruidenrijke vegetaties zonder heide bloeien op wanneer het beheerregime van maaien en afvoeren verandert naar begrazing. Door begrazing wortelen de kruiden dieper, waardoor de gevoeligheid voor droogte afneemt. Boeren die experimenteren met kruidenrijke graslanden kwamen daar de afgelopen jaren ook al achter. Meer vee dus om die gebieden te herstellen. Bovendien een kans voor boeren die natuurinclusieve landbouw zien zitten.

Stembus

Wie met deze kennis nog eens naar het persbericht van D66 kijkt, kan maar tot één conclusie komen. D66 wil meer woestijnen. Gelukkig mag iedereen in maart weer stemmen. Ik ben benieuwd hoeveel Nederlanders woestijnen een goed idee vinden.