Maak het verschil: sorteer tijdig voor!

Verdienmodel, melkprijs en rendement

Het verdienmodel is het laatste jaar een uitdaging geworden, met name door een daling van de melkprijs (door corona versterkt). We zien ondernemers het verschil maken met diverse plus-melkstromen en andere koeienrassen met hogere gehalten. Ook zien we dat de verschillen in productie toenemen. Dat geldt zeker ook voor de verschillen in voerkosten, of liever gezegd, benutte opbrengst van eigen ruwvoer. Bedrijven met meewerkende gezinsleden vallen positief op omdat betaalde arbeid duurder én lastiger te organiseren wordt. De echt grote verschillen zitten in financiële verplichtingen waarbij rente en aflossing steeds meer afhankelijk zijn van rendement. Is het rendement goed, dan zijn rente en aflossing lager. In toenemende mate komt de vraag naar voren wat de optimale schaal is voor het melkveebedrijf nu en ook in toekomst van en voor uw familiebedrijf.

Vergunningen en stikstof

Zodra ook uitbreiding en ontwikkeling als wens naar voren komen (of noodzakelijk is gezien de huidige financiering), komt direct de vraag: Wat ís de huidige situatie? Hierin zien we vier soorten vergunningen met een uiteenlopende vertrekpositie en provinciale verschillen:

• Natuurbeschermingswetvergunning, oud regime;
• Natuurbeschermingswetvergunning, met beroep op de PAS;
• PAS-melders;
• Bedrijven met alleen een oude milieuvergunning.

Al geruime tijd is het mogelijk om intern te salderen (met nieuwe vloeren). Sinds kort is ook extern salderen mogelijk en kunt u vergunningen van derden overnemen, of die van uzelf verkopen. Ook is het mogelijk om een stukje vergunning te verkopen en met dat geld uw huidige stal te verbouwen/vergroten met intern salderen. Deze materie is zeer bepalend voor een bedrijf in ontwikkeling, maar ook voor een bedrijf in afbouw of verkoop in de toekomst. En als verkoop nog niet aanstaande is, komt vooral de vraag: hoe houd ik het bedrijf en mijn referenties levend totdat er misschien meer wordt betaald?

En wanneer u een stal wil bouwen: hoe benut u de subsidieregeling stal & bedrijfsinnovaties die deze herfst open gaat?

Fiscale mogelijkheden benutten

Dit kunt u zien als voorkomen dat u te laat van baan wisselt op de snelweg. Tot 2001 waren we in de agrosector gewend om bedrijfsoverdrachten te doen via de verpachte waarde. Sinds 2001 is dat er niet meer en ziet de Belastingdienst alles onder de vrije waarde bij overdracht als een schenking. Wel heeft de Belastingdienst gelukkig sinds 2006 een regeling (BOR) opgesteld waardoor die schenking geheel (bij grote bedrijven bijna geheel) vrijgesteld is. Het kabinet is echter voornemens om die regeling drastisch in te perken. Door nu een deel van uw bedrijf over te dragen voorkomt u dat u straks te laat bent.

De landbouwvrijstelling is er nu nog. Ook hier is enige discussie over. Toevallig kunt u deze ook direct grotendeels mee veilig stellen. Voorkom ook hierbij dat u te lang uitstelt.

Alles komt samen in de nieuwe UBO-regelgeving vanuit de Kamer van Koophandel. Vennoten met meer dan 25 procent winstaandeel worden apart ingeschreven als UBO. Als u als ouders dat niet wil kunt u ook dit direct mee oplossen. Veel onzekerheden bij overlijden en testament worden door inzet van de BOR ook opgelost. Wacht hier niet te lang mee.

Besluiten van collega’s kunnen ook uw (gezamenlijke) kans zijn

Een grote angst van stoppende boeren is: wat vindt de Belastingdienst straks van mijn geld op de bank, terwijl het rendement op de bank erg tegenvalt. Hier zijn inmiddels betere oplossingen voor. Met name voor de stoppende boer, maar vervolgens ook voor de voortzetter. Zie dit als een renteloze lening van de Belastingdienst, met kwijtschelding van een deel aflossing. Zijn fosfaatrechten hier onderdeel van, dan bespaart u ook 20 procent afroming. Ook met grond is veel mogelijk. Natuurlijk is het niet verplicht dit cadeau samen uit te pakken. Wel kan het een kans zijn, die doorgaans al in een vroeger stadium afstemming en afspraken vraagt.

Veranderende mestwetgeving

Ook de mestwetgeving verandert continu. Hoe gaat u om met de stip op de horizon voor grondgebondenheid? Wat betekent dit voor uw eigen bedrijf? Hoe ziet die stip eruit?

Maar ook de veranderingen die nu wel zijn ingegaan, zoals beperking boer-boer-transport en bemonstering, kunnen lastig zijn. Verder zien we dat de RVO steeds scherper is op deelteelt en grond die de ene boer opgeeft en waar de andere boer het gewas op teelt. De boetes in die situaties zijn hoog. Dit staat juist haaks op de wens naar meer grondgebondenheid. Spelen deze zaken ook bij u? Hoe regelen we het goed?

Voorsorteren op liquiditeit en Basel IV

We merken dat de lopende rekening er momenteel slechter voor staat. Uitstel van aflossing was vaak bittere noodzaak en een voorschot op uw bedrijfstoeslag was zeer welkom. Dit geeft onzekerheid voor de toekomst en geen positieve energie om door te gaan.

In financieringsland merken we dat Basel IV nog meer vraagt van de sturing op liquiditeit en banken minder ruimte hebben om problemen op te vangen. Ze vragen steeds vaker een liquiditeitsprognose voor de korte termijn en kunnen (of willen) minder bijdragen als het tegenzit.

Dit vraagt vooraf heldere keuzes waarbij besluiten van collega’s ook echt een kans kunnen zijn, mits vergunningen het toelaten en het verdienmodel passend is of kan verbeteren. Een halfleeg glas, kan dan weer halfvol worden!

Conclusie

Een scherpe blik is nodig. Welke stappen wil u de komende vijf tot tien jaar zetten of welke stappen dient u sowieso te zetten? Wat het ook is: belastingen, stikstof en/of vergunningen? Voorsorteren maakt het verschil!