Kwart van Gelderse melkveehouders staat open voor omschakeling naar biologisch

De enquête werd uitgevoerd door Bionext voor de provincie Gelderland in het kader van het project 'Meer biologisch melkvee in Gelderland'. In het kader van verduurzaming van het landbouwbeleid wil de provincie biologische landbouw en voeding stimuleren. Door enerzijds te werken aan de vergroting van de vraag naar biologische producten en anderzijds door het ondersteunen van biologische boeren en potentiële biologische boeren om biologisch te gaan of te blijven produceren. 'Biologisch is voor de provincie een logische keuze, omdat de eisen voor biologische landbouw duidelijk omschreven zijn in Europese wetgeving', schrijft Bionext.

De provincie Gelderland wil melkveehouders ondersteunen om biologisch te worden. Hiervoor wil ze enerzijds de vraag naar biologische zuivel onder consumenten stimuleren en anderzijds een zo groot mogelijke groep melkveehouders bereiken om te inventariseren onder welke voorwaarden zij bereid zouden zijn om hun bedrijfsvoering om te schakelen naar biologisch. Daarnaast wil de provincie biologische melkveehouders stimuleren om zich te blijven ontwikkelen en start daarom een netwerk van melkveehouders.

Weinig biologisch

Gelderland kent een grote melkveehouderijsector en heeft in verhouding weinig biologische melkveehouders. Landelijk gezien is het aantal biologische melkveehouders 2,6 procent (2,9 procent inclusief in omschakeling). In Gelderland is dat maar 2 procent (2,2 procent inclusief in omschakeling). Qua aantal dieren is het aandeel biologisch 2,3 procent (2,5 procent inclusief omschakeling), in Gelderland is het aandeel 1,5 procent (1,9 procent in omschakeling).

Om inzicht te krijgen in de redenen en drempels rondom omschakeling naar biologisch door melkveehouders heeft projectmanager Gerdine Kaptijn van Bionext (ketenorganisatie biologische landbouw en voeding) een enquête uitgezet onder melkveehouders in Gelderland. Deze is door 188 melkveehouders ingevuld, waarvan 24 al biologisch zijn. Daarnaast geven 46 respondenten (25 procent) aan dat zij de stap naar biologisch overwegen om hun bedrijf verder te verduurzamen.

Melkveehouders benoemen 4 aandachtspunten bij het omschakelen naar biologisch. Hierbij zou de provincie Gelderland een rol van betekenis kunnen hebben:

1. Financiële steun bij investeringen
2. Kennisuitwisseling rondom omschakeling
3. Vraag biologische zuivel stimuleren
4. Pachtvoorwaarden en grondbeleid

Meerkosten

Kaptijn: „Als belangrijkste barrières voor omschakeling worden genoemd dat de investeringen hoog zijn aangezien de omschakeltermijn 1,5-2 jaar duurt. In deze periode mag het product nog niet als biologisch verkocht worden, maar worden er al wel meerkosten gemaakt. Als oplossingen dragen boeren aan dat de provincie een overbruggingskrediet zou kunnen financieren en subsidiemogelijkheden voor investeringen (bijv. stalaanpassingen) kan opzetten.

„Daarnaast is kennisuitwisseling rondom het toch ingewikkelde omschakelproces van groot belang voor boeren. Hoe begin je en waar moet je allemaal aandenken bij omschakelen? Via het project van Bionext en de provincie is er budget beschikbaar voor een keukentafelgesprek met een omschakeladviseur, en later dit jaar zal er een omschakelcursus worden gestart.

„De provincie zou ook een rol kunnen spelen bij het stimuleren van de lokale vraag naar biologische producten. Melkveehouders geven aan dat de melkfabriek geen ruimte heeft en dat de zuivelmarkt onzeker is. De provincie heeft net een retailpilot uitgevoerd waarbij is gebleken dat door eenvoudige aanpassingen in het schap er meer biologische zuivel verkocht kan worden. Er wordt momenteel bekeken hoe dit vervolgd kan worden. Ook geeft zuivelcoöperatie EKO-Holland nadrukkelijk aan op zoek te zijn naar nieuwe leden en omschakelaars.

„Als laatste worden pachtvoorwaarden genoemd. Over het algemeen zijn de pachtvoorwaarden prima, maar moet er meer continuïteit komen in pachtbeleid. Veel kortdurende pacht is bijvoorbeeld niet rendabel voor biologische bedrijven aangezien er eerst geïnvesteerd moet worden in omschakeling. Langdurige grondhuur of pacht is momenteel nauwelijks mogelijk door de geliberaliseerde pacht. Ook zouden natuur-inclusieve boeren, zoals biologisch, voorrang moeten krijgen bij pachtgronden.”

Wilt u meer weten over dit project en ook meedoen? Kijk dan op de website (https://bionext.nl/thema-s/klimaat/meer-biologisch-melkvee-gelderland/).

Dit is een artikel dat Bionext heeft geschreven als kennispartner van Agrio, de uitgever van Vee & Gewas.