Reportage
Boeren in spé zien dat hele regio kan profiteren van kringloopmest
Geen makkelijke kost en zeker niet als de gedachten bij het mooie weer zijn of bij de hulp die later die dag nog moet worden geleverd op het bedrijf thuis. Aan de uitleg van Prinsen ligt het in ieder geval niet. Dat hij naast melkveehouder ook bedrijfsleider is bij Groot Zevert Vergisting in Beltrum, waar de meststoffen worden gewonnen, is voor hem lastig onder stoelen of banken te steken.
Belangrijk
De boer met 60 melkkoeien regelde met zijn buurman, waarmee hij de hark deelt, dat hij een dag eerder kon inkuilen. „Ik geloof heilig in kringlooplandbouw en daar lopen we hier in de Achterhoek mee voorop”, vertelt Prinsen. ,,Dat hangt samen met Groot Zevert, waarmee we snel een netwerk tot aan Den Haag en Brussel hebben opgebouwd. Wij zijn hier één van de vijf proefregio’s waar wordt geëxperimenteerd met kringlooplandbouw en projecten vanuit het ministerie van LNV. Het is belangrijk dat de nieuwe jonge boeren zoiets weten, dat is uiteindelijk toch de toekomst.”
De mestvergister, die jaarlijks 8 miljoen kuub biogas levert voor de fabriek van FrieslandCampina in Borculo, houdt ook nog een reststroom over. Dat wordt gedestilleerd tot een dikke en een dunne fractie en om de kringloop volledig te sluiten wordt nu onderzocht of dat weer over het land kan worden uitgereden. Dat gebeurt kleinschalig op het proefveld in Haarlo, maar ook al op grotere schaal bij tientallen boeren in de Achterhoek. Daarvoor heeft het ministerie van LNV toestemming verleend. Aan de compostvervanger (bodemverbeteraar) zitten wat meer haken en ogen, maar ook voor dat restproduct wordt aan Europese regelgeving gewerkt die het gebruik toestaat.
Geld in de regio
En dus kan Prinsen een mooi verhaal vertellen aan de studenten van het Zone College. ,,Het is een win-winsituatie”, geeft Prinsen aan. ,,De varkenshouders komen van hun mest af, het gas dat wordt geproduceerd stimuleert indirect de melkveehouderij via FrieslandCampina, die door het groene gas geen dure CO2-certificaten hoeft te kopen en melkveehouders hoeven geen kunstmest meer te kopen bij Yara of ForFarmers. Het geld blijft op deze manier in de regio.”
De prijs van Groene Weide Meststof ligt ongeveer op hetzelfde niveau als kunstmest, de compostvervanger is voorlopig door de subsidie gratis, maar dat laatste wordt nog niet op grote schaal toegepast. De mestfabriek zet intussen in op nog een ander product, namelijk een veenvervanging voor bijvoorbeeld potgrond. Het is schaken en vooruit plannen op meerdere borden in een langjarig project. Zo is de discussie over potgrond (vaak afgegraven veengrond dat steeds schaarser wordt) pas net op gang.
Goede resultaten
Logisch om dus de volgende generatie boeren alvast wat bij te brengen, want zoals zo vaak volgt de regelgeving de ontwikkelingen in bijvoorbeeld de landbouw en niet andersom. Coördinator van Stichting Biomassa Hayo Canter Cremers is dan ook blij dat het Zone College via het KWPA (KennisWerkplaat Achterhoek) met de GMEC (zie hieronder) is uitgerukt naar Haarlo. „We hebben nu van één jaar metingen van de bodemverbeteraar en merken goede resultaten. Het was vorig jaar warm en droog, maar de bodemverbeteraar houdt de vocht goed vast. Er hoeft dus bijvoorbeeld minder beregend te worden. Al merken we dat in de praktijk boeren vaak schema’s afwerken voor water geven en daar vanuit praktische overwegingen niet zomaar vanaf wijken.”
Niet verwonderlijk dus, dat de studenten in Haarlo kennismaken met het meetsysteem van Estede. Franklin Stump uit Aalten, vertegenwoordiger van Estede, heeft op het proefveld verschillende sensoren onder de grond gelegd. Hij meet de komende jaren onder meer het bodemvochtpercentage en andere belangrijke factoren die van invloed zijn op de bodem.
En dan is er nog de samenwerking met mechanisatiebedrijf Slootsmid, dat speciaal voor de Groende Weide Meststof een injector ontwikkelde. Bert Ebbekink van het Larense bedrijf zag er wel heil in. „Zoiets gebeurt niet vraag gestuurd, maar vanuit het idee om de regionaal geproduceerde meststof goed weg te zetten. Dat is een samenwerking tussen verschillende partijen, onder meer een loonwerker die er wel brood inziet om met zo’n machine te gaan rijden.”
En dus heeft Prinsen aan het einde verhaal wel gelijk. De hele regio lijkt te profiteren van de reststromen vanuit de Groot Zevert-vergister. En het is goed om dat de jonge boeren ook mee te geven. Nu de ambtenaren en beleidsbepalers ook zo’n dag voorschotelen en ze zijn vast en zeker helemaal om.
GMEC steelt de show
De Green Mobile Education Centre (GMEC) biedt voor het Zone College uitkomst voor praktijkonderwijs. De splinternieuwe vrachtwagentrailer is simpel gezegd een klaslokaal op wielen, maar dan wel van de modernste soort. Via zonnepanelen wordt stroom geleverd voor drie beeldschermen waarop uitleg kan worden gegeven.
Zo kon Franklin Stump van Estede in de GMEC direct de grafieken tekenen die horen bij zijn meetsystemen en zo ook uitleg geven over de meetmethode voor het bodemvochtpercentage. Het Zone College werkte al een aantal keer met de GMEC, maar presenteerde het moderne klaslokaal op wielen afgelopen week in de binnenstad van Zwolle ter promotie.