Watersysteemheffingen voor boeren gestegen met 8,2 procent

De watersysteemheffing is bedoeld om de kosten voor beheer en onderhoud van het systeem van sloten en dijken in het waterschap te dekken. De verdeling van deze kosten is echter vrij ingewikkeld. Zo is er een subcategorie ingezeten waar alle inwoners van het waterschap en woningen onder vallen. Die ingezetenen betalen bijna 80 procent van de kosten. Boeren vallen met bedrijven, wegen en natuurterreinen onder de categorie geborgde belangen. Die betalen de rest van de kosten, zo’n 20 procent van het totaal.

Wegenarrest

In november 2018 besloot de Hoge Raad dat het onderhoud van de bermen enkel de verantwoordelijkheid wordt van categorie Ongebouwd. Eerder betaalde de eigenaren van de wegen mee aan de kosten van het bermonderhoud omdat een berm deel uitmaakt van een weg. De Hoge Raad legde de definitie van wegen anders uit; verhard oppervlak. Door deze uitspraak worden de wegeneigenaren vrijgesproken van hun verplichting om bij te dragen aan deze waterschapslasten en komt de gehele rekening op naam van de boeren. Dit staat bekend als het wegenarrest.

Doordat de wegen bijna 30 procent minder bijdragen aan de watersysteemheffing in 2020, moeten de andere categorieën in geborgde belangen meer bijdragen. De stijging bij boeren is in 2020 het hoogst met 8,2 procent meer dan in 2019.

Protest

Hoeveel de boeren merken van deze stijging is per waterschap verschillend. Gemiddeld zal de stijging uitkomen op een paar tientjes per jaar volgens Hans Middendorp van de Algemene Waterschapspartij.

In 2019 kwamen boeren bij waterschap Vallei en Veluwe protesteren tegen de verhoging van de waterschapsbelasting in dat gebied vanwege het wegenarrest. Vallei en Veluwe heeft later besloten de boeren tegemoet te komen en heeft een deel van het wegenarrest voor eigen rekening genomen. Dat betekent dat de tarieven voor boeren in Vallei en Veluwe in vier jaar langzaam oplopen tot een totaal van 10 procent waarmee boeren alsnog het totale wegenarrest voor hun rekening krijgen. Ook Friese boeren gingen in 2019 protesteren tegen de verhoging van de waterschapsbelasting door het wegenarrest.

Bij andere waterschappen was er minder gedoe over het wegenarrest. Bij waterschap Rivierenland accepteerden de boeren de jaarlijkse tariefverhoging en waren er ook geen protesten.

Eerlijke verdeling

De Algemenen Waterschapspartij (AWP) pleit ondertussen voor een eerlijkere verdeling van de watersysteemheffingen. ‘Gemiddeld komt nu al bijna 80 procent van de watersysteemheffing op het bordje van de inwoners. De overige 21 procent wordt opgebracht door boeren, bedrijven en glastuinbouw. Voor de AWP is het duidelijk: de verdeling van de watersysteemheffing over de zes subcategorieën is uit balans.’ Dat schrijft het AWP in een opiniestuk.

Ook vindt de AWP dat de verschillen tussen waterschappen te groot zijn. Zo betaalden de inwoners in waterschap Zuiderzeeland slechts 64 procent van de watersysteemheffing, terwijl burgers in Delfland ruim 90 procent bijdroegen in 2020. De AWP wil dat de verdeling van de waterschaps-lasten tussen burgers, boeren en bedrijven meer in balans komt. Dit zou wel betekenen dat het kan dat boeren in de toekomst procentueel meer moeten meebetalen aan de watersysteemheffingen dan ze nu doen. De AWP voert een lobby voor lagere waterschapslasten voor inwoners.