Geen heraanname Twentse ex-PlanetProof-boeren

De Twentse leden werd in februari de wacht aangezegd omdat FrieslandCampina kampte met een overaanbod aan PlanetProof-melk. Om het aanbod in overeenstemming te brengen met de marktvraag werd het PlanetProof-contract van die veehouders opgezegd. Dat is in overeenstemming met de gemaakte contractuele afspraken, stelt de woordvoerder.

Tij gekeerd

Echter, vier maanden later is het tij gekeerd. FrieslandCampina heeft contracten kunnen afsluiten voor PlanetProof-kaas en -kwark, en zoekt daarom 100 nieuwe leveranciers. Ook ter vervanging van enkele tientallen van de 700 PlanetProof-bedrijven die zijn afgevallen omdat ze niet meer aan de eisen van Stichting Milieukeur kunnen voldoen.

De nieuwe bedrijven worden uit logistiek oogpunt zo dicht mogelijk bij de verwerkingslocaties in Maasdam en Lutjewinkel geworven. De afgestoten groep Twentse boeren komt daarom niet in aanmerking. Ze zitten te ver weg, waardoor de logistieke kosten te hoog zijn, legt de woordvoerder uit. „Dat gaat om substantiële bedragen.” Ook strookt het ver rijden met PlanetProof-melk niet met de duurzaamheidsintentie van het label, geeft hij aan.

Gemengde reacties

De gang van zaken roept gemengde reacties op. Melkveehouder Alfons uit het Broek uit De Lutte (OV), een van de 33 Twentse gedupeerden: „Ik vind het gewoon belachelijk dat de coöperatie zo acteert. Eerst 33 boeren eruit kiepen en dan nieuwe boeren dichterbij werven vanwege de kostprijs. Dat past niet binnen de coöperatieve principes”, meent hij. Om de logistieke kosten kan het volgens hem ook niet gaan, want dat gaat volgens hem slechts om tienden van centen per liter. „Hier halen ze aan de ene kant van de straat wel op en aan de andere kant niet; dat is toch raar?” Uit het Broek levert 1,9 miljoen kilo melk; met de PlanetProof-toeslag van 2 cent per liter loopt hij nu 38.000 euro mis op jaarbasis.

Ledenraadslid en lid van de groep Bezorgde FrieslandCampina Boeren Luc Hemmelder uit Tilligte is naar eigen zeggen verbaasd dat waar er in februari nog sprake was van een overaanbod, er nu al weer een tekort is. „Maar goed, op die details hebben wij vanuit de ledenraad ook weinig zicht. Maar eigenlijk had de coöperatie ook wel even kunnen wachten tot het natuurlijke verloop binnen PlanetProof bekend was; per 15 mei weten ze wie er wel en niet aan de voorwaarden kunnen voldoen.”

'Markttechnisch begrijpelijk'

FrieslandCampina-lid Bennie Stevelink uit Deurningen vindt de gang van zaken 'markttechnisch begrijpelijk'. „Het gaat om de centen. Er is altijd gezegd: we moeten zo dicht mogelijk werven bij de fabriek.” Dat men in Twente van start is gegaan, was een tijdelijke noodoplossing, stelt hij. FrieslandCampina wilde reageren op de stap van A-Ware en AlbertHeijn, die gezamenlijk een duurzame melkstroom presenteerden, en om van start te kunnen gaan was acuut melk nodig. Dat de Twentse groep op termijn zou worden afgestoten, zag hij daarom wel aankomen. „FrieslandCampina moet goed inspelen op de markt en de kosten zo laag mogelijk houden. Dat staat op gespannen voet met de coöperatieve principes, maar wat willen we: geld verdienen, of niet? Melk in Twente ophalen voor Maasdam is een dure zaak; ik heb er wel begrip voor.”

Zwier Brinkhuis, FC-lid uit Wijhe, vindt het goed om te horen dat er extra vraag komt naar deze melkstroom. „En een melkstroom mag geen geld kosten, als er geen afzet voor is, moet je maatregelen nemen. Maar ik vind het wel vreemd dat er eerst ruim 30 boeren uit moeten, en nog geen half jaar later er weer nieuwe boeren nodig zijn.”

Brinkhuis is samen met enkele collega's opsteller van een initiatiefvoorstel voor een nieuwe verdeling van de PlanetProof toeslag. Zij stellen voor om alle leden die aan de voorwaarden voldoen, een (lagere) toeslag te geven. 'Liever 1.400 boeren 1 cent, dan 700 boeren 2 cent', is het idee. De coöperatie is op dit moment bezig met een evaluatie van de diverse toeslagen voor de verschillende melkstromen en komt naar verwachting dit najaar met uitsluitsel erover. Stevelink ziet dat plan echter niet zitten: „Als je de toeslag verdeelt over alle PlanetProof-boeren, worden dekt de toeslag de meerkosten niet meer”, vreest hij.

PlanetProof is de snelst groeiende duurzame melkstroom in Nederland. De 700 deelnemers zijn goed voor circa 700 miljoen liter melk. De deelnemers verrichten extra inspanningen op gebied van klimaat, biodiversiteit, diergezondheid en dierenwelzijn. De eisen aan producten met het label On the Way to Planet Proof worden opgesteld door Stichting Milieukeur.

FrieslandCampina stelt daarnaast vanuit de onderneming jaarlijks 24 miljoen euro beschikbaar voor toeslagen binnen het eigen FoqusPlanet-systeem. Daar kunnen alle leden van profiteren die stappen willen zetten op gebied van duurzaamheid, aldus Ter Avest.