De boer op mediatraining, de journalist op bedrijfscursus

„We hadden over dit onderwerp makkelijk twee uur kunnen volpraten”, geeft Everaardt aan tijdens het gesprek. Het onderwerp, boeren en de beeldvorming in de media, kreeg toevallig of niet vorige week een actuele lading. Het tijdschrift De Groene Amsterdammer zocht via Facebook- en Telegram-groepen van FDF-leden uit dat de ‘protestboeren’ vooral landbouwvakmedia en sociale media vertrouwen, en de mainstream en lokale media een stuk minder.

Zichtbaarder

Reden voor een goed gesprek dus. Smouter, bij NRC chef media en lange tijd correspondent voor Oost-Nederland, stond daarbij tegenover Jos Ubels en Geert-Jan Kloosterboer. Hij moest zich zo nu en dan verdedigen. ,,Ik vind het goed dat boeren zich zijn verenigen en veel zichtbaarder zijn geworden in de samenleving”, zei de inwoner van Deventer (OV). ,,Dat is iets wat al langer gebeurde aan de linkerkant van het spectrum, als het gaat om milieuactiegroepen bijvoorbeeld. De vraag is wel of het soms niet een beetje doorslaat naar de verkeerde kant. Dat de acties soms te hard zijn. Daarmee jagen de boeren ook mensen tegen zich in het harnas.”

Incidenten tijdens boerenprotesten worden door hem aangehaald. Ubels, die op zijn beurt weer incidenten met dierenactivisten aanhaalt: ,,Die harde acties zijn nodig geweest, we strijden voor ons bestaansrecht. Dat gaat dus niet zomaar ergens over. Nu de urgentie duidelijker is, zetten wij in op meer dialoog. We organiseren bijvoorbeeld een congres waarbij we iedereen uitnodigen om te komen luisteren naar de wetenschappers die het bijvoorbeeld gaan hebben over de stikstofcrisis en de rol daarin van de landbouw.”

Kritisch

Smouter: „Dat lijkt mij erg interessant, want het slechtste wat je als journalist kan doen is van achter het bureau persberichten zomaar overtikken. We moeten geen doorgeefluik zijn. Ga erop uit, in gesprek met mensen en vraag wat bijvoorbeeld FDF’ers beweegt. Maar als het gaat om één enkele wetenschapper, dan moet een journalist ook kritisch zijn en dat naast andere visies leggen. Is er consensus over in de wetenschap? Zijn er verzamelonderzoeken waarbij meerdere onderzoeken aan elkaar worden gekoppeld, met een overkoepelende visie? Dat soort vragen.

Ubels heeft door zijn functie als bestuurder van FDF veel te maken met journalisten. „Ik denk dat journalisten niet iets kwaads in de zin hebben, of per se iets hebben tegen boeren. Voor mij was het: onbekend maakt onbemind. Ik merk wel dat de snelheid in de journalistiek soms belangrijker is dan de zorgvuldigheid. Doordat veel media in handen zijn van dezelfde Belgische eigenaar, duikt dat onzorgvuldige bericht dan overal op. Daar heb ik moeite mee.”

Beter

„Dat zijn zorgen die ik deel”, zegt Smouter. ,,In 2008 heeft de journalistiek flinke klappen gekregen en is er flink bezuinigd op redacties. Online werd belangrijk, maar daar zat geen goed verdienmodel achter. Met mediabedrijven gaat het nu weer beter, dus misschien komt dat de zorgvuldigheid ook ten goede. De coronacrisis is nergens goed voor geweest, behalve dat mensen weer willen betalen voor betrouwbare informatie.”

Kloosterboer uit Oxe (OV) vindt dat er sprake is van een kloof tussen Randstad en platteland. „Als Team Agro NL iets organiseert in Amsterdam komen daar de landelijke media wel op af, maar daarbuiten eigenlijk niet. Ik merk soms dat de kennis op het landbouwdossier ontbreekt. Ik heb niks te verbergen, ze mogen allemaal bij mij langskomen voor een bedrijfscursus. Ik weet zeker dat ik niet alles goed doe, maar we doen wel al heel veel op het gebied van uitdagingen als milieu en biodiversiteit. Soms is het wel wanhopig, van wat moet ik nog meer doen om het allemaal goed te doen?, vraag ik mezelf dan af.”

Argumenten

Ubels voegt daar aan toe dat sommige boeren argumenten misschien minder goed onder woorden kunnen brengen. ,,Ik krijg weleens de vraag of ik vegetariër ben, mijn antwoord is dan ‘natuurlijk niet, ik ben een boer’. Vind ik zelf niet zo’n sterk argument, terwijl iemand die vegetarisch die afweging misschien juist wel heel zorgvuldig heeft gemaakt. Maar dan hoeft het nog niet te betekenen dat vegetarisch per definitie beter is.” Kloosterboer: ,,Een mediatraining voor boeren gaat misschien wat ver, maar zou misschien de sector wel vooruit helpen.”

Vee & Gewas mocht op verzoek aanwezig zijn bij de opname tijdens de landbouwvakdagen in Enter. De podcast van RTV Oost is binnenkort te beluisteren via de website van de regionale omroep en Spotify.