Boosheid en verontwaardiging over 'onteigeningsplannen'
„Appgroepen en sociale media ontploften vanmorgen”, meldt Agractie-voorman Erik Luiten uit Aalten. „Er komen ontzettend veel reacties op, er is heel veel boosheid en verontwaardiging.”
Volgens de krant hebben de ministeries van Financiën en Landbouw vergevorderde plannen om honderden boeren uit te kopen en indien nodig te onteigenen, om zo de stikstofuitstoot in Nederland snel terug te brengen. Dit zou blijken uit stukken die zijn ingezien door NRC. De kosten van deze operatie kunnen oplopen tot 17 miljard euro.
'De plannen wijzen op een rigoureus andere aanpak, waarbij dwang niet langer taboe is', schrijven Rik Rutten en Martin Kuiper.
Scenariostudies
De NRC-redacteuren baseren zich op scenariostudies die door ambtenaren van LNV zijn doorgerekend, leert navraag bij het landbouwministerie. Ook al heeft (demissionair) minister Schouten altijd benadrukt dat ze niet zal aansturen op onvrijwillige onteigening; toch is dat één van de scenario's die zijn doorgerekend.
Erik Luiten van Agractie vermoedt dat het onvrijwillige opkoop-scenario ook aan de formatietafel besproken is. „Het gaat ze niet snel genoeg met de stikstofreductie; er moet doorgepakt worden”, denkt hij. „Het grote gevaar hierbij is de waarde die bij onteigening wordt toegekend aan de grond. Als je wordt opgekocht voor natuur, ligt het bedrag dat je voor je grond krijgt substantieel lager dan de agrarische waarde. Dan loop je het risico dat je niet eens je schulden bij de bank kunt aflossen.”
'Super dom'
Dat er nu zo'n onteigenings-proefballonnetje wordt opgelaten, noemt Luiten 'super dom'. „Kijk, boeren willen best mee bewegen; het zijn ook ondernemers, daar valt heus wel mee te praten. Maar als je dan aankomt met een onteigeningsbevel in je achterzak, tja, dan gaan alle hakken in het zand. En het gaat ook nog eens om miljarden belastinggeld. Dit is gewoon super dom.”
Bovendien gaat er een arrogántie van uit, daar lusten de honden geen brood van, meent Luiten. „Het gaat voorbij aan elke emotie. Het dédain waarmee er over ons kostbare platteland wordt gesproken, gaat alle verstand te boven.”
'Hoax'
Farmers Defence Force's Mark van den Oever zegt te vermoeden dat het een hoax is; nepnieuws. „Die journalist die het geschreven heeft (Rik Rutten, GM) schrijft ook voor De Groene Amsterdammer", weet Van den Oever. „Dat zegt al genoeg, dan weet je uit welke hoek het vandaan komt."
Bovendien: „Het is één van de scenario's. Ze mogen alles doorrekenen wat ze willen, maar er is nog geen besluit over genomen. Pas als dit daadwerkelijk beleid gaat worden, dán zullen we ons er met hand en tand tegen verzetten. Dat scenario zullen we never nooit accepteren.”
Vooralsnog maakt de FDF dus rustig pas op de plaats. Van den Oever: „We gaan niet af als een wekker voor de NRC.”
POV: opkoop is heel duur en weinig effectief
De POV laat weten tegen onteigening en gedwongen opkoop te zijn voor het halen van de stikstofdoelen. 'Opkoop is een hele dure, maar minder effectieve maatregel. Dit blijkt onder meer uit onderzoek van bureau Connecting Agri & Food. Dit bureau heeft beide opties met elkaar vergeleken. Investeren in emissiereductie is verreweg het meest kosteneffectief vergeleken met het opkopen van piekbelasters', aldus de producentenorganisatie voor de varkenshouderij.
Bovendien heeft de varkenshouderij inmiddels al ruim 80 procent ammoniak gereduceerd. Maar belangrijker: er ligt een plan om de stikstofuitstoot verder omlaag te brengen: het Actieprogramma Vitale Varkenshouderij. De varkenssector heeft met de overheid langjarige afspraken gemaakt. 'Wij gaan ervan uit dat ook de overheid achter haar afspraken blijft staan', aldus de POV.
