Het effect op de koe van zure meikuilen

De meikuilen van 2021 kenmerken zich over het algemeen door een laag drogestofgehalte, veel zuren en een lage pH. Dit betekent een flinke belasting van het pensklimaat met een groot risico op pensverzuring.
De belangrijkste maatregel om pensverzuring tegen te gaan is het beperken van verzurende producten. Zoals producten met veel zetmeel, suiker of (melk-)zuur. Melkdrijvende producten zijn vrijwel per definitie verzurend. Als tegenhanger moeten we zorgen voor genoeg structuur in het rantsoen, zodat er voldoende geherkauwd wordt.
Rantsoenen die we nu veel zien zijn in de regel zuur. De kuilen bevatten veel melkzuur, maar ook azijn- en boterzuur. Als de kwaliteit qua VEM en eiwit tegenvalt, is aanvulling met krachtvoer nodig, wat meer zuurproductie teweeg brengt. Dit is een flinke aanslag op de pens. Structuur toevoegen is beperkt mogelijk, omdat dit de voederwaarde verder drukt. We zoeken de oplossing dan vaak in toevoegingen om de pens-pH te optimaliseren. De meest voor de hand liggende is natriumbicarbonaat.

Effect van natriumbicarbonaat
Dit product zorgt er voor dat het zuur geneutraliseerd wordt (bufferen). In het speeksel van een koe zit van nature al natriumbicarbonaat, een koe produceert zelf ca. 3 kg natriumbicarbonaat per dag. Aanvullen in het rantsoen is waardevol als het op koeniveau beschikbaar is. Echter: in een zuur rantsoen zal natriumbicarbonaat de reactie met de in het voer aanwezige zuur aangaan, waardoor de buffer verdwenen is vóór deze in de pens komt. Bijvoeren is zinvol in de zomer, (tijdens hittestress) dan gaat natriumbicarbonaat verloren door zweten en hijgen.

Kalkrijke producten binden zuur in pens
In de pens kan de belasting van zuur verlaagd worden, door zuur tijdelijk te binden. Kalkrijke producten hebben deze eigenschap. Koolzure algenkalk bevat een honingraatstructuur waardoor veel zuur direct gebonden kan worden. Hier zit een limiet aan en het zuur zal uiteindelijk gebufferd moeten worden. Zuurbinding zal de tijd waarin gebufferd kan worden verlengen, waardoor de pens minder piekbelasting krijgt.
Het stimuleren van pensmicroben die melkzuur verbruiken, verlaagt de kans op verzuring. Melkzuur kan de penswand niet passeren en zal eerst omgezet moeten worden naar propionzuur. Deze microben hebben substraat nodig om zich op te vestigen. Probiotica van gistcelwanden en fermentatieproducten hebben de eigenschap om een goede vestiging van melkzuurverbruikers te bieden.
Door zuurstof in de pens weg te nemen, wordt het klimaat in de pens geschikter voor celwandverterende én melkzuurverbruikende protozoa. Tegelijk wordt de snelheid waarmee propionzuur gevormd wordt beperkt. Dit komt de pens-pH ten goede. Levende gisten verbruiken zuurstof in de pens en zorgen daarmee voor een bufferend effect. Zuur wordt sneller afgevoerd en minder snel geproduceerd.

Belang van B-vitamines
Naast vertering is de pens een essentieel instrument voor het vormen van B-vitamines. In een zuur milieu wordt deze ernstig verstoord, met grote gevolgen voor de gezondheid. Naast buffering is aanvullen van B-vitamines zeer wenselijk bij situaties die neigen naar pensverzuring.

Pensverzuring verminderen
We hebben inmiddels jarenlange ervaring met het combineren van de verschillende producten. In GIJS Pens Efficiënt worden buffers gecombineerd met levend en dood gistmateriaal, waardoor de verschillende maatregelen elkaar versterken. Dit resulteert in het verkleinen van het risico op pensverzuring, betere vertering en daardoor een hogere melkproductie. Het belangrijkste is echter dat de gezondheid op lange termijn wordt gewaarborgd!