Vetgehalte in voorjaar en zomer

Hoe ontstaat gehalten daling?
Een groot deel van de daling van het vetpercentage wordt verklaard door het voeren van vers gras (weiden of zomerstalvoeren):

✓ Eén van de belangrijkste oorzaken is de samenstelling van vers gras; met name jong, vers gras. Vroeg in het seizoen wordt vooral niet-structurele, makkelijk fermenteerbare koolhydraten gevormd. Dit zijn vooral suikers, maar ook bijvoorbeeld pectines. De vertering van deze leidt met name tot vorming van propionzuur (melk) en minder azijnzuur (melkvet). Azijnzuurvorming is met name het gevolg van vezelvertering, waarvan het gehalte juist laag is. Dit stimuleert in hoge mate melkproductie, terwijl de melkvetvorming achterblijft.

✓ Vers voorjaarsgras bevat een hoog aandeel onverzadigde vetzuren. Deze zijn olieachtig van structuur. Ideaal voor het maken van zachte (gras-)kazen, maar zorgt tevens voor een daling van het vetpercentage. Er wordt al gauw 400-500 gram olieachtig materiaal opgenomen, waardoor er een oliefilm in de pens ontstaat, die het ruwcelstof omsluit. Celwand verterende bacteriën kunnen hierdoor niet bij de celwanden, waardoor de deling (vermeerdering) stagneert en de populatie kleiner wordt. Als gevolg wordt minder azijnzuur gevormd.

Bij zomervoedingsrantsoenen daalt het vetpercentage, meestal heeft dit met de drie onderstaande componenten te maken.

1. De voerbehoefte in de zomer is lager dan in de winter, simpelweg omdat de koe zich niet warm hoeft te houden. Het grote verschil is met name opname van het basisrantsoen. Hierdoor wordt minder ruw celstof opgenomen, waardoor minder azijnzuur wordt gevormd. Dit geldt met name bij bedrijven die géén TMR voeren.
2. Broei is altijd een negatieve component, zowel op smakelijkheid als de voederwaarde. Goed verteerbare koolhydraten worden door verhitting gedenatureerd, waardoor het voor pens vertering ongeschikt wordt. De kwaliteit van ruw celstof wordt er door beïnvloed.
3. Hittestress; een versnelde ademhaling leidt tot een hogere CO2-uitademing, waardoor bloedt licht verzuurd. Carbonaat wordt gebruikt om de pH in balans te houden. Daarnaast wordt via zweten natrium afgegeven. Per saldo heeft de koe hierdoor minder Natriumbicarbonaat ter beschikking. De herkauwactiviteit is vaak lager, de pens-pH daalt, waardoor celwand verterende bacteriën minder actief zijn en daardoor minder azijnzuur gevormd wordt.

Hoe verhoog ik de melkgehalten?

Om vetpercentage te verhogen zijn er een aantal mogelijkheden.

✓ Grasaandeel beperken en iets structuur aanbieden kan al een stuk schelen. Het toevoegen van structuurrijk voer naast vers gras zal een uitdaging blijken, aangezien dit meestal minder smakelijk is.

✓ Voer fris en smakelijk houden is een belangrijke vereiste. Aandacht aan de kuil (beperkt afdekken, netjes uitkuilen, resten opruimen) en meerdere voermomenten voorkomen dat het voer warm wordt. Broeiremmers kunnen ondersteunend werken. Hierdoor blijft de voeropname op peil.

✓ Ventileren en koelen van de stal bij hitte is niet alleen rendabel, maar een voordeel voor het welzijn van de dieren. Daarnaast kunnen buffers aan het rantsoen worden toegevoegd om de gevolgen van hittestress te beperken. GIJS adviseert hiervoor de Pens Efficiënt. De buffers in deze samenstelling werken ondersteunend op het vetgehalte.

✓ Het beperken van grondstoffen met olieachtig vetpatroon kan ondersteunend werken. Mijd grondstoffen zoals lijnzaad, raapschilfers, zonnepitten en volvette soja.

✓ Structuurrijkere en grondstoffen met een harder vetpatroon kunnen het vetgehalte verhogen. Denk hierbij aan raapschroten, palmpitschilfers en sojahullen.

✓ Vet toevoegen is een mogelijkheid. Het is echter een optie, waarbij het stevige analyse vraagt of de baat voor de kosten uitgaat. Indien voor bestendig vet voeren gekozen wordt, dan moeten dit C16-vetten zijn, aangezien deze het makkelijkst in het melkvet ingebouwd kunnen worden.

Producten met bewezen resultaat

Premium Lipoboost combineert een doordacht grondstoffenpatroon met extra bestendig vet. Euromix heeft 10 jaar bewezen dat in zomermaanden bij weidegang of vers gras voeren het vetpercentage verhoogd of behoud. Daarnaast verhoogt deze niet alleen het vet maar ook het eiwitpercentage. Bij de huidige melkprijs is behoud van gehalten extra aantrekkelijk! Maak een plan van aanpak wil je sparren met onze GIJS-adviseur? Dat kan bel gerust.