Column: De afbraak is begonnen

Wij, Agractie, hebben de balans opgemaakt, wat gaat dit allemaal inhouden tot 2030? Wat zijn de concrete gevolgen?

Eerst de doelen.

Op het terrein van stikstof staat de Kritische Depositie Waarde (KDW) en het voldoen daaraan in 75 procent van de gebieden in 2030 als een huis. Gedreven door partijen als onder meer VNO-NCW en Bouwend Nederland, die stikstofruimte nodig hebben, ondanks de kritische noten van het Planbureau voor de Leefomgeving (KDW zegt niets over kwaliteit natuur), commissie Remkes (NOx en NH3 zijn niet uitwisselbaar), commissie Hordijk (Aerius is niet geschikt voor vergunningverlening), en de niet aflatende stroom kritische publicaties uit allerlei richtingen. De trein dendert voorlopig niets ontziend door.

Rustgewassen

Om de Kaderrichtlijn Water (KRW) en de Nitraatrichtlijn te behalen zijn zeer ingrijpende maatregelen afgekondigd. In feite een gedeeltelijke onteigening, doordat je brede stroken van je land niet meer mag gebruiken voor reguliere agrarische teelt. En wie heeft in de gaten dat op zand en lössgronden binnenkort eens per 3 jaar geen maïs, aardappels en bieten geteeld mogen worden, maar alléén rustgewassen? Daarnaast ziet het ernaar uit dat de derogatie nu of binnen enkele jaren zal sneuvelen, met enorme gevolgen voor boerengezinnen. Over wanbestuur gesproken!

De plannen voor biodiversiteit, bossenstrategie en landschapsgrond leiden ertoe dat duizenden hectares uit reguliere productie worden genomen en een deel nog slechts gebruikt mag worden onder strenge restricties. De contouren van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) worden langzaam zichtbaar; een complete herindeling van Nederland waarbij productie van voedsel een ondergeschikte marginale rol speelt.

Harde krimp

Dan hebben we nog de CO2-reductieafspraken uit het klimaatakkoord, niemand weet nog wat de impact daarvan op de agrarische sector zal zijn. Wat we wel weten als we al deze doelen bij elkaar optellen is dat dit neerkomt op een harde krimp van 30 – 40 procent over alle sectoren tot 2030. Daarnaast zullen de bedrijven die mogen blijven versneld richting een volledig emissiearme bedrijfsvoering moeten volgens de best beschikbare technieken en veel extensiever moeten gaan werken. Het reguliere productieareaal zal fors krimpen en het middelengebruik verder worden ingeperkt.

De koers van minister Christianne van der Wal (Natuur & Stikstof) is duidelijk: binnen één jaar moeten er gebiedsplannen liggen, waarmee aan alle doelen zal gaan worden voldaan. Zo niet, dan zal men inzetten op gedwongen onteigening. Nu is al duidelijk dat deze doelen nooit haalbaar zijn met vrijwillige regelingen, sommige doelen zijn überhaupt niet haalbaar. In de aanpak ligt de focus vrijwel uitsluitend op opkoop. Innovatie is bijna geheel uit beeld ondanks dat dit tot zeven keer goedkoper is, op technische oplossingen wil men in Den Haag niet meer vertrouwen. Krimp en opkoop zijn het hoofddoel geworden en men gebruikt de ‘doelen’ om dit te legitimeren. Ondanks de oorlog in Oekraïne, ondanks de hoge grondstofprijzen, en ondanks de waarschuwingen van alle kanten.

Klem

Over het perspectief voor boeren? Daar denkt men nog even over na! Daar wordt al 5 jaar over nagedacht, en men weigert te erkennen dat economische wetten leidend zijn in een open exportgerichte economie. En dat slechts een zeer beperkt deel van de boeren een reëel inkomen kan halen uit nicheproducten, korte keten of landschapsbeheer. Een groot deel van de boeren komt verder klem te zitten tussen de wal en het schip, of wordt zover ontmoedigd door alle negativiteit dat ze hun portie aan Fikkie geven!

Onze mening is dat het onbestaanbaar is dat de Nederlandse landbouw wordt opgeofferd aan wensnatuur, aan onhaalbare en onrealistische doelen en de belangen van economische vooruitgang, NGO’s en onkunde. Dat het echt alle hens aan dek is om dit nog enigszins af te zwakken en perspectief te houden voor boeren die door willen! Dringt de impact en urgentie van de kabinetsplannen voldoende door?

Oproep

Komende maand zal Agractie starten met een serie informatie- en discussieavonden in alle provincies om met jullie te spreken over stikstof en dit kabinetsbeleid. We hopen jullie dan te zien om samen te bespreken hoe het ervoor staat.

We zullen daarin moeten samenwerken, elkaar versterken, ieder op zijn positie, inclusief de toeleveranciers en afnemers. Achter de schermen zijn er wat initiatieven waarbij dit gebeurt, maar laat ieder zijn rol pakken!

Mijn oproep aan boeren: Kom in beweging. Laat van je horen. Gemeentelijk, provinciaal en naar de landelijke politiek. Laten we onze huid duur verkopen! Samen onze schouders eronder zetten in het belang van onze toekomst! Vóór het te laat is!

Bart Kemp

Voorzitter Agractie Nederland