Rode zakdoeken zijn niet aan te slepen
Wandelaars steken boeren hart onder de riem
De Wilhelminalaan in Wijchen is het centrum van boerenprotest op deze Roze woensdag. Hoewel van een protest nauwelijks sprake is, een enkel protestbord daargelaten. „Vandaag draait alles om de burger”, aldus Jan-Willem Aalberts, één van de drijvende krachten achter de ‘Rode zakdoekenactie’. „We willen de burger achter de boer krijgen.” En dat gaat ze prima af. Veel wandelaars komen zelf om een zakdoek vragen. En laten tegelijkertijd merken de boeren te steunen in hun acties, maar vooral ook in hun werk. „Ik krijg af en toe gewoon kippenvel van opmerkingen die mensen maken”, vertelt Aalberts. „Ik hoop dat het gros de zakdoek ook op vrijdag op de Via Gladiola nog zichtbaar draagt. Dan is de actie meer dan geslaagd.”
Rode zakdoek populair
Aalberts bestelde op eigen kosten, samen met 2 andere boeren 4.000 rode zakdoeken om uit te delen. Nadat bekend werd wat de boeren van plan waren, kregen zij van verschillende kanten geld aangeboden voor de aanschaf van deze zakdoeken. „Helaas was er geen tijd meer, om meer zakdoeken te bestellen. Ik had er vandaag met gemak 20.000 uit kunnen delen”, aldus Aalderts.
Jan van Casteren, eigenaar van de grond, laat zijn gezicht ook even zien bij de actie. „Mooi hè?”, zegt Jan trots. Toen Aalberts hem belde dat ze rode zakdoeken uit wilden delen, regelden Jan meteen een stuk grond voor hem. Een aangetekende brief van de burgemeester van Wijchen en continu toezicht van de politie tijdens het opbouwen van de actie weerhield beide mannen er niet van de actie door te laten gaan. „Aan het eind van de avond complimenteerde de politie ons met de gemoedelijke sfeer waarin alles was verlopen”, vertelt Van Casteren. Aalberts vult aan: „Ze behandelen ons net als of we criminelen zijn, maar wij hebben gisteren en vandaag laten zijn dat wij van goede wil zijn. Het enige dat wij willen is een brug slaan naar de burger.”
Veel waardering
Even verderop op het erf van Jan en Thera van Casteren hebben zich 25 tot 30 vrijwilligers gemeld, veelal afkomstig uit de agrarische sector, voor het uitdelen van melk, karnemelk, kwark, blanke vla, worst, komkommers, tomaten, paprika’s en appels. De producten vinden gretig aftrek. Vooral de zuivel is populair. Veel vrijwilligers hebben hun blad al leeg voor ze überhaupt bij het wandellegioen zijn aangekomen. Sylvie en Wilfried Derks, melkveehouders uit de buurt, zijn al 10 jaar actief als vrijwilliger. „We willen op deze manier laten zien dat we als boeren en tuinders onmisbaar zijn. Het gaat er om dat mensen weten: ‘Zonder boeren geen eten’.”
Voor veel wandelaars is de boerderij van de familie van Casteren een vast ankerpunt in de route. „Ik plan hier altijd mijn rust”, vertelt een Belgische wandelaar. „Je kunt hier lekker rustig zitten op het boerenland. Ik kom hier altijd vrolijk binnen en ga ook weer vrolijk weg.” Als specialist informatisering werkte hij een aantal keren van FrieslandCampina. „Het is een goede zaak dat een bedrijf als FrieslandCampina dit soort acties ondersteunt”, merkt de wandelaar nog op.
Even verderop vraagt een wandelaar: „Is dat karnemelk? Oh heerlijk, daar loop ik echt lekker op.”
Niet als actie maar echt als promotie zijn jaren geleden ook de Meggies aangesloten bij de uitdeelactie van de ZLTO. Per dag delen ze 9.000 eieren uit. Ze zijn makkelijk herkenbaar in hun knalroze outfit.
TV
De publieksvriendelijke acties trekken niet alleen de aandacht van de wandelaar, maar ook van de Frans-Duitse televisiezender Arte. Ruim een uur filmen en interviewen ze boeren, wandelaars en andere betrokkenen op en rond het erf van de familie Van Casteren. Arno Roelofs, één van de organisatoren van het eerste uur loopt trots rond. „Alles loopt gesmeerd”, zegt hij trots. „Maar je moet mij niet interviewen vandaag, vandaag draait alles om de wandelaar.”
Boerenpastor
Boerenpastor Jack Steeghs is deze dag ook van de partij. „Boeren en kerken hebben veel overeenkomsten”, legt Steeghs uit. „Beide beheren veel grond, werken over generaties heen en proberen tegen de verdrukking in toch door te gaan.” Het is belangrijk dat de boerenstem gehoord wordt. „En een proteststem is ook een stem, die we zeker niet weg moeten masseren. Door naar elkaar te luisteren, kunnen we samen tot oplossingen komen.”
Ook op de tweede dag (de dag van en door de gemeente Berg en Dal en in de volkmond bekend als 'de dag van Groesbeek') kwamen boeren van onder meer ZLTO Rijk van Nijmegen in actie. Bij Chris en Laura Poelen die met hun bedrijf aan de route zitten (Zevenheuvelenweg) werden volop boerenproducten uitgedeeld. Opnieuw met veel waaardering van de wandelaars. Veel deelnemers aan de Vierdaagse hadden de boerenzakdoek nog bij zich en bijvoorbeeld aan de tas geknoopt.
Even verderop, in het weiland van melkveehouder Daan Langeveldt werd een klein boerenprotest georganiseerd. Met spandoeken, een omgekeerde Nederlandse vlag en jonge boeren gehuld in shirtjes met leuzen tegen het kabinetsbeleid werd er actie gevoerd. Verder werd er geholpen met het uitdelen van de agrarische producten en een feestje gebouwd met een dj om een geïmproviseerd podium. „De poltie deed moeilijk, maar uiteindelijk vonden ze het wel prima zo", zei een van de aanwezige boeren.
De actievoerders maken onderdeel uit van de Agractie-groep Ooijpolder-Groesbeek en zijn zeer bekend met de Vierdaagse en alles wat daarbij komt kijken. „Van de lopers krijgen we alleen maar duimpjes en positieve reacties. En het is ongelooflijk hoeveel mensen de rode zakdak die woensdag door ZLTO is uitgedeeld bij zich dragen."
Op de laatste dag ('De dag van Cuijk') lopen de duizenden Vierdaagsewandelaars via Nijmegen naar Cuijk en weer terug naar de finish in Nijmegen. Door Brabant dus. Opnieuw reden voor ZLTO om agrarische producten uit te delen, ditmaal in Beers.
Een protest was er ook, FDF kwam naar een weiland aan de route in het uiterste noorden van Limburg (Middelaar). FDF deelde bloemen en agrarische producten uit en kreeg onder meer bezoek van Emile Roemer, de gouverneur van Limburg. Lees hier meer over de FDF-actie.
Tekst: Hermien van der Aa
Woont en werkt op een melkveebedrijf in Hernen met als neventakken educatie en zorglandbouw. Sinds 2020 parttime redacteur melkvee bij Agrio, waar ze hoofdzakelijk schrijft voor de website melkvee.nl, het vakblad Melkvee en de regiobladen
Tekst: Guus Daamen
Als zoon van een fruitteler opgegroeid tussen de appelbomen in Gelderland. Tijdens mijn master Journalistiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam mij verder gespecialiseerd in politiek. Schrijft voor Agrio voornamelijk over Politiek en Beleid. Luistert, vraagt en onderzoekt. Andere passie: sport.
Beeld: Hermien van der Aa, Guus Daamen