Remkes na gesprek ketenpartijen: 'Opkoop of halveren boeren is eenzijdig beeld'

Stikstofbemiddelaar Johan Remkes voerde donderdagmiddag onder andere een gesprek met ABN AMRO, ING, Rabobank, Triodos en de Nederlandse Vereniging van Banken. Ook Agrifirm, Bionext, BO Akkerbouw, Plukon Food Group en Transport en Logistiek waren aanwezig. Namens het kabinet schoven de minister-president Mark Rutte, Henk Staghouwer (Landbouw, Natuur- en Voedselkwaliteit, Kaag (Financiën), en Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) aan.

Verantwoordelijkheidsgevoel

Remkes gaf na afloop tegen de aanwezige pers aan dat er een breed gevoel van verantwoordelijkheid is onder de partijen om bij te dragen aan de transitie van de landbouw. Ook kwam er tijdens het gesprek ter sprake dat het beeld teveel ligt op het opkopen dan wel halveren van bedrijven. „Dat is een veel te eenzijdig beeld", aldus Remkes.

Minister-president Mark Rutte sluit zich daarbij via Twitter aan. 'Het is belangrijk dat iedere sector zijn verantwoordelijkheid neemt. De agrarische sector is onderdeel van de keten die loopt van toeleveranciers, de verwerkende industrie tot aan de consument. Alleen gezamenlijk kunnen we de transitie naar een duurzame landbouw waarmaken.'

Dat banken en bedrijf hun steentje moeten bijdrage aan de landbouwtransitie is volgens Rutte duidelijk. De vraag is alleen nog hoeveel en onder welke vorwaarde die partijen moeten bijdragen. „Als het nodig is kun je dat dwingender doen, maar dat was niet de sfeer van vandaag.”

'Essentiële gesprekspartner ontbrak'

Verder ging het over het verdienmodel van de boeren en of beprijzing van producten van de producten een oplossing is, zo meldt NOS. De bemiddelaar herhaalde net als gisteren dat een 'essientiële gesprekspartner' ontbrak. Hij doelt daarmee op de supermarkten. De brancheorganisatie, Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), vindt het eerst van belang dat het kabinet en de boerenorganisaties eerst weer met elkaar in gesprek gaan om tot oplossingen te komen. Daarnaast noemt het CBL de afgevaardiging van ketenpartijen te beperkt.

Ook andere grote bedrijven in de keten zoals zuivelproducent FrieslandCampina, slachterij Vion, veevoerbedrijf de Heus en de brancheorganisatie Nederlandse Vereniging Diervoederindustrie gingen niet in op de uitnodiging van Remkes. Ook zij vinden dat het kabinet eerst met de boeren om tafel moet.

Rabobank: ‘Huidig systeem niet houdbaar’

De Rabobank wordt gezien als een van de belangrijkste financiële partners van de landbouw. „Het systeem is in deze vorm niet meer houdbaar”, stelde topman Wiebe Draijer na het gesprek met Remkes donderdag. De Rabobank kreeg kritiek omdat ze met de manier van werken zou hebben bijgedragen aan de uitbreiding van veel veehouderijen. „We voeren inhoudelijke gesprekken over wat verduurzaming vraagt. We geven korting op leningen voor boeren die willen verduurzamen.”

Sectoren hebben elkaar nodig

Brancheorganisatie BO Akkerbouw was donderdag wel aanwezig bij het gesprek met Remkes. „We zaten vandaag voor de akkerbouwsector bij het gesprek. Er werd dan ook niet veel over stikstof gepraat, meer over het verdienmodel en perspectief voor de sector.” En in dat perspectief ziet BO Akkerbouw ook het belang van de andere landbouwsectoren. „Nederland is eigenlijk een groot gemengd bedrijf. Je hebt elkaar nodig.”

'Doelen meetbaar op emissiebasis'

Agrifirm was als enige veevoederbedrijf aanwezig bij het gesprek. Het bedrijf besloot eerder om niet te gaan, maar na overleg met diverse partijen binnen de sector en een aantal leden van de Ledenraad is besloten om toch op de uitnodiging in te gaan. Agrifirm is het niet eens met de plannen van de overheid: daarin ontbreekt waardering, zekerheid en perspectief voor de Nederlandse boeren en telers. „Alles staat en valt met het verdienvermogen van boeren,” duidt CEO Dick Hordijk van Agrifirm. „Van alle partijen in de voedselketen en de politiek zijn concrete inspanningen nodig om weer perspectief en duidelijkheid te krijgen voor onze boeren en telers.”

Agrifirm heeft naar eigen zeggen in het gesprek naar voren gebracht dat het belangrijk is dat de doelen integraal moeten worden bepaald, voor een langere periode moeten gelden en meetbaar gemaakt moeten worden op emissiebasis. Ook heeft Hordijk in zijn pleidooi aangegeven dat innovatie een deel van de oplossing kan zijn, maar alleen als er eenduidige juridische kaders zijn. „Want in een onzekere omgeving kun je niet investeren. Daarbij rekenen we op een overheid die deze doelen als een totaalplan en voor de lange termijn definieert, waarbij ondernemers de ruimte krijgen om een passende invulling te kiezen voor hun bedrijf. De boeren en telers moeten het stuur weer terug in handen krijgen. Hierbij is het noodzakelijk dat haalbare doelen, een realistisch tijdspad en het budget goed op elkaar worden afgestemd. Dit zijn uitgangspunten waar de boerenorganisaties: de belangenbehartigers van de primaire sector en de overheid allereerst samen uit moeten komen.”

Laatste gesprek van de week

Aanstaande maandag voert Remkes het laatste gesprek met de decentrale overheden (gemeenten en provincies). Daarna zal hij een verslag uitbrengen van zijn bevindingen.