Statencommissie Overijssel weet het ook niet meer na woede-uitbarstingen

Niet alleen de verschillende fracties waren aan het twijfelen, maar ook verantwoordelijk landbouwgedeputeerde Ten Bolscher vroeg zich af of zo’n snel besluit wel of niet verstandig is. „Het is belangrijk dat we de mensen snel duidelijkheid geven waarna we aan de slag kunnen, maar we hebben zo net ook gezien hoe hoog de emoties opgelopen zijn.”

Een delegatie van tientallen boeren en bewoners van het dorp Lattrop en de buurtschap Breklenkamp in de gemeente Dinkelland was speciaal voor de commissievergadering naar het Provinciehuis in Zwolle gekomen. De inspreekbeurten van de twee veehouders Henry Fox en Jeroen Groeneveld maakten meteen indruk.

Wel of niet?

De emoties liepen wat later echter zo hoog op dat woedende bezoekers al scheldend de commissiekamer uitliepen. Voor de statenleden waren zowel de inspreekbeurten als de woede-explosie aanleiding genoeg om uitgebreid te discussiëren of het wel wenselijk is om al volgende week het bekritiseerde PIP door Provinciale Staten vast te stellen. GS nam dat besluit begin deze maand waarna het voorstel woensdag op de agenda van de landbouwcommissie kwam.

Vrijwel alle partijen vonden dat veel te snel met verwijzingen naar de boosheid en emoties in het gebied (en deze middag in het Provinciehuis). Er is echt meer tijd voor bezinning en overleg binnen de fracties nodig, daarover was vrijwel iedereen het eens. Waarna het vooral om de vorm ging en de manier waarop een en ander overkomt (of kan overkomen) bij de boze ondernemers en bewoners. „Zet het volgende week woensdag op de agenda, dien dan een ordevoorstel in om het uit te stellen waarna een volle zaal met mensen die speciaal vanuit Twente zijn gekomen woedend zal zijn,” zo vreesde Wybren Bakker (D66). „Ik wil de partijen in het college van GS daarom oproepen om snel met elkaar in gesprek te gaan. Wordt dit voorstel volgende week toch behandeld en het krijgt geen meerderheid, dan is dat een slecht signaal vanuit het provinciaal bestuur naar de bewoners.”

Geen afstel

Een eventueel uitstel mag in ieder geval geen afstel zijn, daarover moet je duidelijk zijn richting de bewoners, zo vonden veel andere fracties. Wat betreft Jeanet Nijhof (PVV) mag het hele voorstel zelfs naar de prullenbak maar andere fracties willen het, wanneer dan ook, komende maanden behandelen. Jeroen Piksen (CDA) had wel twijfels. „Eigenlijk willen we nog een motie opstellen waarin we om maximale aandacht vragen voor de belangen van de agrarische ondernemers en de sociaal-culturele gevolgen voor het gebied. Dan is een week voor de behandeling erg kort voor het opstellen van zo’n motie.”

Veel vragen waren er ook over enkele door de twee Lattropse veehouders aangedragen constateringen. Zo zegt Overijssel dat er goede afspraken zijn met de Duitsers – het hele gebied grenst aan Duitsland en 60 procent van de stikstof zou ook bij de Oosterburen vandaan komen– terwijl volgens veehouder Fox de drie Duitse agrarische grondeigenaren nog helemaal niks hebben toegezegd. Ten Bolscher: „Wij praten met de betrokken Duitse grensgemeenten en dat zijn goede gesprekken. Maar we kunnen dat als Overijssel niet afdwingen, dat klopt.”

En wat is unanimiteit bij de genomen besluiten, zo vroeg Fox zich af. „In zo’n commissie als de BAG (Bestuurlijke Advies Groep, red) zitten maar enkele landbouwvertegenwoordigers. Als dan de rest van die leden van natuurorganisaties en zo voor is, dan heet dat een unaniem besluit. Terwijl bij die gesprekken al weer de vijfde vertegenwoordiger van LTO aanwezig is, de eerste vier zijn teleurgesteld afgehaakt.”

Ten Bolscher: „Er wordt niet hoofdelijk gestemd maar als iets door een grote meerderheid wordt gesteund noemen we dat met algemene stemmen vastgesteld.”

Uitgeschreeuwde woede

Veel vragen van commissieleden gingen over de oorzaak van de, dit keer dus ook letterlijk uitgeschreeuwde woede bij dit Twentse PIP waarvan er elders al meerdere in Overijssel zijn (geweest). De gedeputeerde: „Ik denk dat het een soort stapeleffect bij boeren is. Vooral die stikstofbrief van 10 juni van de minister heeft heel veel losgemaakt. Dit gaat over natuurherstel en dat moeten we ook echt doen. Maar boeren zien daarnaast stikstof, klimaat en water op zich afkomen. Ik praat veel met boeren thuis aan de koffietafel en daar hoor je zo veel. Ik heb daar soms echt slapeloze nachten van. Kwam Den Haag maar eens met een goed perspectief voor onze boeren.”

De woede-uitbarsting van enkele bezoekers werd (mede) veroorzaakt door een opmerking van de gedeputeerde in het eerste deel van de vergadering. Hij sprak toen over het intrekken van vergunningen van boeren als de doelen voor natuurherstel niet worden gehaald. Daar kwam hij later uitgebreid op terug. „Ik wil heel duidelijk maken dat wij als provincie absoluut geen vergunningen van boeren willen intrekken. Wat ik bedoelde is dat we als provincie Overijssel te maken kunnen krijgen met groepen van elders die dat wel gaan doen. In sommige andere provincies gebeurt dat al. Dat is dus geen dreigement of zo maar een constatering en vrees.”

Commissievoorzitter Renilde Huizenga (D66) kon na de bewogen vergadering niets anders constateren dat er een patstelling was. Het is volgens haar daarom nu een zaak van het Presidium (voorzitters van de provinciale fracties) die in overleg met de gedeputeerde kunnen overleggen wat verder. „Maar communiceer minstens twee dagen voor woensdag naar buiten wat er besloten is en waarom,” drong D66-er Bakker aan.