Fotoserie: Drukke kruiwagenmars door Den Haag

De kruiwagenmars was en is bedoeld om aandacht te vragen voor de levende bodem. Symphony of Soils stelt zich tot doel bodemvruchtbaarheid onder de aandacht te brengen van een breed publiek en de relatie duidelijk te maken tussen bodemgezondheid en de gezondheid van plant, dier en mens. 'Bodem, plant, dier en mens zijn namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. De vruchtbare bovenlaag met wormen, schimmels en bacteriën is nodig om voedsel te kunnen verbouwen.'

Met die bodems gaat het niet goed, volgens de organiserende clubs: ‘Dit heeft grote gevolgen voor onze voedselzekerheid, ons klimaat en onze gezondheid. Door de huidige manier van bemesten en bodembewerking daalt het humusgehalte en raken we vruchtbare gronden kwijt. Al het voedsel voor iedereen op aarde wordt op slechts 11 procent van het aardoppervlak geproduceerd. Door aantasting van de bodem – door bijvoorbeeld erosie, uitputting en verdichting – is een groot deel van alle bodems op aarde sterk verarmd maar dat zijn wel de bodems die we nodig hebben om in 2050 de wereldbevolking (dan zo’n 9 miljard mensen) te kunnen voeden.’

'Meelopers'

Jan Willem Breukink, melkveehouder in Gelderland, loopt van harte mee om aandacht te vragen voor de bodem; „Samen met boeren, burgers, onderwijs, zorg en artsen, lopen wij hier. Omdat voor ons allemaal de bodem van groot belang is. We zijn blij dat we hier ons verhaal hebben kunnen vertellen. En dat we de uitnodiging bij Kamerleden konden droppen om naar Brummen te komen, om op ons land precies te laten zien hoe de bodem in elkaar steekt.”

Piet Hermus liep ondere andere mee namens ZLTO. Het belang van zo'n mars is voor hem niet moeilijk te omschrijven; „No soil, no farmers, no food, no society". Hermus vond het lekker druk en heel divers. Met zijn ZLTO begon hij in 2015 met de kreet Boeren hebben een Oplossing. „Zonder bodem is er geen beschaving mogelijk. Juist in het kader van Remkes dient dat bewustzijn er te zijn, dat juist niet-boeren de piekbelasters zijn, waardoor landbouw en natuur naar de knoppen gaan."

Acties vinden volgens hem te vaak plaats in en vanaf of vanuit een trekker, waardoor je als een individualist in een cocon zit. Hermus wil juist van de trekker áf, en praten met de mensen; „Liefst door dorpen lopen, door lokale samenlevingen waar winkels en de bieb sluiten. Daar sprak Remkes ook over." Volgens Hermus is deze mars misschien een opmaat voor een samenlevingsmars, dus juist niet alleen met gelijkgestemden.

Alex Datema van BoerenNatuur was ook van de partij; „De kruiwagenmars is echt een pró-test. In die zin dat we allemaal voor het centraal stellen van een gezonde bodem zijn bij alle toekomstig te maken beleid. Pro betekent ten slotte dat je ergens voor bent."

De organisatie was blij met de grote opkomst en daarmee de aandacht voor de bodem die ze in Den Haag aan de politiek hebben kunnen overdragen.

Gezondheid

'De rol van de boer is niet altijd even duidelijk in een samenleving waar voedsel vanzelfsprekend is en dat maakt de ‘licence to produce’ lang niet altijd even gemakkelijk. De relatie tussen voeding en gezondheid wordt steeds duidelijker. En hoe gezonder en vitaler de grond, des te meer vitaminen, mineralen en vitaalstoffen (auxonen) er in de gewassen zitten. Daar liggen kansen voor de boer als voedselproducent.' Bovendien kan een boer volgens Symphony for Soils bij een duurzame landbouwmethode flink op de uitgaven besparen, onder meer door minder diesel omdat er geen zwaar materieel wordt gebruikt, minder gewasbeschermingsmiddelen en minder kunstmest.