Kunstmestvervangers spelen nauwelijks een rol in Europa’s aanpak van de kunstmestcrisis
De voedselprijzen mogen flink gestegen zijn, maar de Europese Commissie signaleert dat voor boeren de kosten harder zijn gestegen dan de opbrengsten. Dat ligt vooral aan de gestegen prijs van kunstmest; hetzij direct, hetzij indirect via de gestegen voerkosten. Die kostenstijgingen hebben volgens de Commissie een negatief effect op voedselzekerheid. Daarom lanceerde ze vandaag een plan om die voedselzekerheid te garanderen.
Kunstmestafhankelijkheid
Dat plan leunt voor een belangrijk deel op de lidstaten. Die mogen kunstmestproducenten prioriteren in de verdeling van aardgas in geval van noodsituaties, zodat die kunnen blijven produceren. Daarnaast opent de Commissie de crisisreserve, zodat lidstaten daaruit geld kunnen aanvragen om kunstmestproducenten en boeren te ondersteunen.
Maar vooral dringt de Commissie er bij de lidstaten op aan om in hun GLB-plannen maatregelen te nemen om de kunstmestafhankelijkheid van boeren te verminderen. Dan gaat het bijvoorbeeld om nutriëntenmanagement, verbetering van de bodemkwaliteit, het promoten van precisielandbouw en de omschakeling naar biologische landbouw.
Transparantie
De Commissie zelf wil de markt ondersteunen met een ‘marktobservatorium’ voor kunstmest, dat gegevens deelt over productie, gebruik, prijzen van en handel in kunstmest, en zo de transparantie van de markt moet vergroten. Daarnaast wil ze de importtarieven voor kunstmestgrondstoffen tijdelijk afschaffen, zodat producenten kunnen importeren uit andere landen en zo minder afhankelijk worden van Rusland en Wit-Rusland.
Actieplan voor organische kunstmest
Organische kunstmestvervangers, de producten van mestverwerking, noemt de Commissie niet als mogelijkheid om het aanbod van kunstmest te vergroten. Wel ziet ze het als optie om Europa’s afhankelijkheid van aardgas te verminderen. Daarom wil de Commissie deze grondstoffen opnemen in een Integraal Nutriëntenmanagement Actieplan, dat ze volgend jaar wil lanceren om tot een efficiënter gebruik van nutriënten te komen. Maar voorlopig ziet de Commissie meer in duurzame landbouwpraktijken en precisielandbouw als alternatieven voor het gebruik van kunstmest.
'Stap in de goede richting'
In een eerste reactie concentreert het ministerie van LNV zich vooral op het inzetten van kunstmestvervangers. „Door dierlijke mest te verwerken kunnen we hoogwaardige meststoffen maken", stelt een woordvoerder. „Deze meststoffen kunnen als kunststof gebruikt worden zonder dat dit negatieve effecten heeft op de natuur. Dat zorgt dus ook voor minder stikstofbelasting, en draagt bij aan kringlooplandbouw."
Nederland heeft veel ervaring met deze innovaties, stelt het ministerie, en pleit er al langere tijd voor dat boeren deze stoffen mogen gebruiken, maar onder de huidige regels kan dat niet.
„De Commissie zegt nu ook dat zij de meerwaarde van deze stoffen inziet en naar mogelijkheden kijkt om dit soort breder gebruik van meststoffen toe te staan", constateert het ministerie. „Dit lijkt een stap in de goede richting voor onze boeren." LNV is benieuwd hoe de Commissie dit verder gaat invullen, en gaat daarover binnenkort, samen met andere lidstaten, met de Commissie in gesprek.
