Mineral Valley Twente wordt De Land Bouwers: ‘Er komt veel op Twentse boeren af’

Liefst 31 actiepunten zijn opgenomen in de versnellingsagenda, die de titel ‘Nieuw perspectief voor Twents platteland’ heeft gekregen. Het boekje werd maandag in ontvangst genomen door de Overijssels SGP-gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher en Landbouwminister Piet Adema in Ambt Delden. „We ondersteunen dit van harte en blijf ook op de Haagse deur tikken, slaan of bonzen. Houd ons daar scherp”, sprak Adema.
Overijssel brengt de plannen van de Twentse gemeenten en 40 stakeholders (maatschappelijk en bedrijfsleven) onder in het provinciale programma voor het landelijk gebied. Daarmee lijkt het voormalige Mineral Valley, dat vooral op een gezonde bodem en mineralenbenutting was gericht, groen licht te krijgen om aan de slag te gaan met de splinternieuwe agenda.
Emotie
Melkveehouder Eric Kleissen, directeur van De Land Bouwers, overtuigde de bestuurders eerst met een presentatie van de agenda. „De Twentse problematiek is groter dan in de rest van Nederland”, drukte hij de minister, de gedeputeerde en ook Tweede Kamerlid Derk Boswijk (CDA) op het hart. „Er komt heel veel op Twentse boeren af en dat gepaard met veel emotie aan de keukentafels. We spreken hier over hele gezinnen. Daarom is onze boodschap: denk aan de mensen aan die keukentafels.”
Daarvoor was duidelijk geworden wat er allemaal afkomt op de boeren in Twente. Van de 31 actiepunten lichtte Kleissen er een aantal toe. Projecten van De Land Bouwers gaan zich onder meer richten op nitraatuitspoeling, circulaire data op melkveebedrijven, onderzoeken welke kansen er liggen voor melkveehouders in de Beekdalen, samenwerkingen tussen boeren en Terrein Beherende Organisaties en de inzet van grond van stoppende bedrijven om te extensiveren.
Kansen
Bij alle plannen staat herstel van een robuust watersysteem voorop, komt de bodemkwaliteit op plek twee en neemt het verdienmodel de derde plek in. „Dat laatste is wel belangrijk. Boeren willen wel als er een goede boterham is te verdienen. En de landelijke overheid heeft daar nu bijna 30 miljard voor over. Dat biedt enorme kansen voor het platteland, maar dat geld moet wel bij de boeren terechtkomen.”
De organisatie wil concrete oplossingen aanreiken aan de provincie Overijssel en het vertrouwen tussen de sector en overheid herstellen. De Land Bouwers gingen daarbij niet over één nacht ijs. Er werd onder meer een agrarische adviescommissie opgericht om zo te waarborgen dat boeren voldoende invloed hebben op de agenda. Punten die daaruit naar voren kwamen: zet de gewenste doelen op waarde, beloning voor maatschappelijke diensten, fiscale stimulansen, herwaardering van grond, korte ketens en experimenteerruimte.
Perspectief
Het verhaal sprak minister Adema aan. „Er zou op mijn landbouwbrief vast wat kritiek zijn geweest. ‘Hij biedt geen perspectief’, wordt er dan gezegd. Maar dat perspectief moet van onderaf komen, we moeten het samen gaan doen. Daar wil ik in een breed gedragen landbouwakkoord aan gaan werken. Dit soort initiatieven vanuit de regio werken daar ontzettend bij.”
Gedeputeerde Ten Bolscher hoopt dat De Land Bouwers de verbinding gaan zoeken met andere regio’s in Overijssel en daarbuiten. „Ook in andere gebieden moeten ze aan de slag. Daarvoor kan Twente een blauwdruk zijn, maar dan moet er wel verbinding tot stand komen.” Hij kan opgelucht adem halen, want ook verbinding zoeken met andere regio’s is één van de 31 speerpunten.
Verdienmodel
Wat vinden de boeren ervan? Misschien wel belangrijk bij een plan dat wordt gepresenteerd als ‘voor en met de agrariërs’. Biologisch varkenshouder Ruben Exterkate uit Bentelo (OV) kreeg de minister op bezoek in de ochtend voordat de agenda werd gepresenteerd en zat in de adviescommissie. Hij is optimistisch. „Punten die wij hebben aangedragen, zie ik terugkomen. Het verdienmodel blijft het belangrijkste. We zijn allemaal ondernemers, we denken vanuit kansen.”
Het was de reden dat hij sinds vorig jaar overschakelde van gangbaar naar biologisch varkenshouden. Hij levert aan de Groene Weg, het biologische concept van Vion in Groenlo. „Die keuze is al voor de hele discussie over het landelijk gebied gemaakt. Ik zag vooral op economisch gebied kansen. Maar ook de biologische markt is op dit moment lastig. Dat is dan toch wel de grootste uitdaging.”
Ondernemersvrijheid
Exterkate vond het mooi om de afgelopen maanden mee te denken, dat hij daarna is gebombardeerd tot ster van De Land Bouwers in Twente neemt hij voor lief. „Het had van mij ook iemand anders mogen zijn. Ik ben van het midden en ik vind de ondernemersvrijheid een belangrijk goed. Dat ik ben omgeschakeld hoeft niet te betekenen dat iemand anders dat dan ook maar moet doen. Iedereen moet zelf zo’n afweging maken.”
Wat is het voormalige Mineral Valley Twente, nu dus De Land Bouwers?
Het voormalige Mineral Valley Twente bestond sinds 2014. Waar de stichting Mineral Valley zich eerst voornamelijk richtte op een gezondere bodem en het slim hergebruiken van mineralen, wil ze nu vooral de transitie naar een duurzaam landelijk gebied versnellen. Het doel: perspectief bieden aan boeren onder de nieuwe naam De Land Bouwers Twente.
„Mest was voor boeren toen het grootste knelpunt”, vertelt directeur Eric Kleissen. „Inmiddels zijn de uitdagingen veranderd. We hebben nu te dealen met maatschappelijk-brede opgaven. Stikstof, Natura 2000, biodiversiteit… noem maar op.” Met de jaren verlegde Mineral Valley Twente daarom haar focus. Kleissen: „De agrarische wereld verandert. Wij willen die transitie op een positieve manier ondersteunen, zodat het verdienmodel van de boer gewaarborgd blijft.”
De uitdagingen in de agrarische sector hebben invloed op velen, signaleert de Overijsselse organisatie. Zij werkt daarom samen met zo’n vijftig andere partijen. Voorzitter is wethouder Erik Wessels (Rijssen-Holten). Kleissen: „De provincie, waterschap, maar ook de Universiteit van Twente, Landschap Overijssel en ForFarmers. Het zijn uiteenlopende partijen. En dat moet ook, want we willen juist zoveel mogelijk verschillende verhalen horen.”
Onafhankelijk
De stichting vindt het echter belangrijk om een neutrale en onafhankelijke partij te blijven. „We willen geen kant kiezen, maar juist de verbinder zijn tussen alle partijen. Zo kunnen we alle kennis onderling delen.”
Lees hier eerdere berichten over projecten van Mineral Valley Twente.