Adema: '2023 wordt het jaar van de PAS-melders'

De landsadvocaat werkt momenteel aan een juridisch advies over het afzien van handhaving bij PAS-melders en de mogelijkheden voor banken om een garantstelling aan PAS-melders te geven. Daarmee zou deze groep dan mogelijk zelf stikstofruimte kunnen verwerven voor legalisatie. Adema geeft tijdens het vragenuur aan dat de Kamer deze juridische adviezen voor de kerst zal ontvangen. Het kabinet vroeg de landsadvocaat naar aanleiding van een aangenomen motie van Thom van Campen (VVD).

Garantstelling

De Rabobank gaf vorige week in een artikel op de verschillende websites van Agrio (uitgever van deze website, red.) al aan dat het wel een garantstelling af wil geven aan PAS-melders voor het verkrijgen van stikstofruimte. Van Campen wil naar aanleiding van het artikel weten wat de minister hiervan vindt. Adema: „We vinden het een uitermate sympathiek idee. Natuurlijk zijn wij met de banken in gesprek over het hele stikstofdossier. Dat geldt hiervoor ook. Het is nog wel een beetje gecompliceerd, want wat bedoelt men precies met een garantstelling? Is dat een financiële garantstelling of is dat een garantstelling als het gaat om zicht op legalisatie? Dat zijn nog vragen die wij hebben."

Het ministerie gaat hier binnenkort met de Nederlandse Vereniging van Banken over verder praten. Adema: „Het is nu wat te makkelijk om te zeggen: we gaan dit regelen. We gaan er serieus over in gesprek. Het is een interessante optie."

Derogatieverlies

Van Campen vraagt ook of vrijgekomen ammoniakruimte, die ontstaat door het derogatieverlies, voor het legaliseren van de PAS-melders ingezet kan worden. De Tweede Kamer nam ook een motie van hem daarover aan. De minister geeft aan dat dit juridisch niet kan omdat het een algemene maatregel is die niet specifiek voor de PAS-melders kan worden ingezet.

Hij noemt een voorbeeld. „Als je kijkt naar de ontwikkeling van brandstofmotoren in de mobiliteit — denk aan Euro 6, Euro 7 enzovoorts — dan zie je dat die ook een stikstofvermindering geven. Die kun je echter ook niet inzetten voor PAS-melders, omdat het om een andere regeling gaat. Het is een generieke regeling met een ander doel. Het doel is niet om de PAS-melders te legaliseren. Hetzelfde geldt voor de derogatie."

Daarna verwijst Adema naar Overijssel. Daar is een bemestingsverbod ingesteld om af te kunnen zien van handhaving bij PAS-melders. Adema: „Dat is een gerichte maatregel met een gericht doel. En die kan nu worden ingezet. Maar bij derogatieverlies praat je over een algemene maatregel. Die kunnen we juridisch niet inzetten voor een gericht doel. Al zouden we dat graag willen, want ik begrijp de noodzaak die erachter zit."

Stikstofhandel

De stikstofhandel is een ander punt. Derk Boswijk (CDA) en Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging) willen dat Schiphol en Rijkswaterstaat stoppen met het opkopen van boerderijen voor stikstofruimte, zoals ook een aangenomen motie van de Tweede Kamer vraagt. Adema geeft aan dat het kabinet partijen als Schiphol en Rijkswaterstaat niet tegen kan houden en dat deze partijen opereren binnen de kaders van de wet. „Wij vinden het wel een onwenselijke situatie. Je zult maar boer zijn en je zult het maar zien gebeuren. We vinden dat gewoon onwenselijk."

Boswijk neemt met dat antwoord geen genoegen. „Ik vind dat wel een teleurstellend antwoord, want Schiphol is natuurlijk niet zomaar iets ergens. Wij zijn er als overheid grootaandeelhouder van. Ik vind ook dat het kabinet richting Schiphol moet zeggen: 'jongens, dit gaat over een gevoel van rechtvaardigheid, dus wacht gewoon tot het moment waarop je aan de beurt bent."' Adema antwoordt dat hij de handel niet tegen kan houden. „Ik begrijp uw frustratie. Dat is ook wel mijn frustratie, vanzelfsprekend. Nogmaals, tegenhouden kunnen we het niet. We spreken ze er wel op aan, want we vinden het wel een onwenselijke situatie. Zeker naar al die boeren die zitten te wachten op duidelijkheid en die in zorgen en onzekerheid zitten, moeten we een ander signaal afgeven."

Informatie delen

Van der Plas vraagt vervolgens alle schriftelijke correspondentie op, waarin het kabinet Schiphol, Rijkswaterstaat en anderen aanspreekt op het kopen van stikstofruimte bij boeren voor iets anders dan PAS-meldingen. Adema geeft aan dat dit alleen voor Schiphol kan. De minister zegt toe dat het alle correspondentie tussen het Rijk en Schiphol over het aanspreken van de partijen zo snel mogelijk gaat delen met de Kamer.