Kabinet werkt aan strengere regels voor extern salderen
Om te voorkomen datoverheden elkaar verrassen, hebben ze onderling afspraken gemaakt over extern salderen. Zo is de afspraak dat het Rijk provincies informeert als het stikstofruimte ergens wil opkopen op basis van extern salderen.
Dat er de afgelopen maanden stikstofruimte van Gelderse boerderijen door Rijkswaterstaat is opgekocht voor de verbeding van de snelweg A27, was de reden voor Derk Boswijk (CDA) en Pieter Grinwis (ChirstenUnie) om vragen te stellen aan het kabinet. De twee Kamerleden willen weten hoe de regering meer regie krijgt op de stikstofmarkt.
Regie
Het kabinet werkt momenteel een aantal maatregelen uit om steviger regie te kunnen voeren op extern salderen en het gebruik van agrarische grond. Zo wil het met voorrang sturen op stikstofemissie die beschikbaar komt bij extern salderen. Daarmee wil het RIjk voorkomen dat partijen vanuit verschillende opgaven en belangen, zoals overheden onderling, met elkaar concurreren. De komende periode wordt deze maatregel samen met de provincies en betrokken sectoren verder uitgewerkt.
Daarnaast werkt het kabinet wettelijke mogelijkheden uit om een voorkeursrecht te kunnen leggen op gronden met een agrarische functie. Dit biedt het Rijk en de provincies de mogelijkheid om te sturen op het gebruik van de agrarische grond, geeft aan de voorkant regie in gebiedsprocessen en over keuzes in het landelijk gebied, bijvoorbeeld ten aanzien van extensivering, en biedt de mogelijkheid om speculatie tegen te gaan. Het kabinet onderzoekt of en op welke wijze de Omgevingswet hiervoor kan worden aangepast.
Rijkswaterstaat
Dat Rijkstwaterstaat stikstofruimte van boerderijen opkoopt voor de uitbreiding van een snelweg, is voor politici en boeren een steen des aanstoots. Boswijk en Grinwis willen weten of Rijkswaterstaat niet hoeft te voldoen aan voorwaarden die andere overheden wel hebben, zoals het intrekken van dierrechten en het verwerven van de boerderij zelf. De minister antwoordt dat Rijkswaterstaat als overheidsinstantie te maken met dezelfde spelregels als het Rijk. Maar, Rijkswaterstaat kan wel als initiatiefnemer, net als andere particuleren en publieke partijen, in het kader van een eigen concreet project zoeken naar stikstofruimte. Daarvoor mag het ook, op vrijwillige basis, overeenkomsten sluiten met bijvoorbeeld boeren. Hetzelfde geldt voor de Schiphol Group. Overheden kunnen deze 'stikstofjacht' vooralsnog niet stoppen.
Geen afspraken geschonden?
In Gelderland is in november door een meerderheid een motie aangenomen die de provincie oproept om geen natuurvergunningen in te trekken, zolang Gelderse regels worden overtreden en/of bestuurlijke afspraken worden geschonden.
Volgens Harbers is daar bij de opkoop van boerderijen voor de verbreding van de A27 geen sprake van. „Deze motie is aangenomen in de (onjuiste) veronderstelling dat afspraken zijn geschonden. Ik hecht er echter aan om te benadrukken dat geen bestuurlijke afspraken zijn geschonden en dat steeds zowel ambtelijk als bestuurlijk afstemming met de provincie Gelderland heeft plaatsgevonden."
En dat is opvallend te noemen, want gedeputeerde Peter Drenth gaf in zijn beantwoording tijdens een debat hierover op 16 november aan verrast te zijn door de acties. Ook in antwoorden op eerdere Statenvragen gaf hij aan geen inlichtingen te hebben ontvangen over de opkoop van boerderijen voor de uitbreiding van de A27. Zowel de provincie als het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat zijn om een reactie gevraagd.
