Opinie: Eerlijker kans op schaarse grond

Ondertussen zit het land op slot vanwege stikstof-regels. De belangen zijn dus enorm.

Scherp

Maar wordt het spel wel eerlijk gespeeld? Het lijkt erop dat natuurorganisaties eerder werden bevoordeeld ten opzichte van boeren en anderen. Alle reden om daar scherp op te zijn.

Daarom stelde ik onlangs schriftelijke vragen aan de Europese Commissie over de staatssteun aan Nederlandse natuurorganisaties. Tussen 1993 en 2012 ontvingen dertien natuurorganisaties in Nederland onrechtmatig staatssteun voor verwerving van grond, ter waarde van naar schatting tenminste 1 miljard euro. Sinds 2008 wordt hiertegen geprocedeerd.

Moeilijkheden

Het oordeel van het Hof van Justitie van de EU luidt in 2020: De steun aan natuurorganisaties doet twijfel rijzen over de verenigbaarheid ervan met de interne markt en de beoordeling stuit op ernstige moeilijkheden. De Commissie moet daarom alsnog een formele onderzoeksprocedure starten naar de Nederlandse staatssteun aan natuurorganisaties.

De Europese Commissie heeft me recentelijk beantwoord en bevestigd dat ze gehouden is om de uitspraak van de Europese rechters op te volgen. Ze bestuderen momenteel de kwestie. Goed dat op deze zaak alsnog een vervolg komt, maar dat mag wel een beetje minder traag. Steun aan natuurorganisaties moet volgens de regels verlopen. Als uit het formele onderzoek blijkt dat de staatsteun inderdaad onrechtmatig was, lijkt me terecht dat de natuurorganisaties het onterechte voordeel van minstens 1 miljard euro plus rente terugbetalen aan de rijksoverheid: dat kan dan mooi naar een eerlijker prijs voor de boeren die bereid zijn hun bedrijf te verplaatsen.

Mager

Want wat steken voorgestelde compensatieregelingen voor agrariërs dan mager af tegen de staatssteun voor extra grond voor natuurorganisaties, die Nederland had verleend zonder dit maar aan Brussel te melden.

Het kan toch niet zo zijn dat de overheid een boer bij verplaatsing omwille van natuurbescherming niet volledig compenseert of dat bedrijfsbeëindiging fiscaal niet uit kan.

De ongelijke strijd doet zich al voor in vele regio’s. Op werkbezoeken hoor ik hoe Antwerpse havenbaronnen op de Zeeuwse grond azen. Terwijl het alsmaar moeilijker wordt om als agrariër nog financiering bij de bank los te krijgen, wegens de onzekere toekomst. Maar als het gaat om natuur kan ineens veel meer: Op 25 oktober stroomde het eerste water de Hedwigepolder in: ooit een vruchtbare polder vol weidevogels, nu een groot modderbad met het stempel ‘natuur’.

Onderspit

De landbouw delft momenteel het onderspit in de strijd om de grond. In de periode 2013 tot 2020 nam de oppervlakte landbouwgrond al met ruim 24.000 hectare af.

Wat SGP betreft moeten we zuinig zijn op onze landbouwgrond. Voedselproductie is van strategisch belang. Extra agrarisch natuur- en landschapsbeheer vond onder het oude landbouwbeleid al plaats op meer dan 11.000 bedrijven. In het nieuwe Europese landbouwbeleid zullen nog meer boeren meedoen, via beide pijlers.

Boeren zijn naast voedselproducenten tegelijkertijd de eerste beheerders van landschap en natuur. Waar natuurmomenten geen mensen kan vinden om de wilgen te knotten, hebben boeren het landschapsbeheer al die jaren ‘meegeleverd’ naast het voedsel dat ze produceren. Daarvoor moeten ze dan wel eerlijke kansen krijgen. Houdt landbouwgrond in boerenhanden en zorg dat voedselproductie als hoofdactiviteit het brood op de plank kan brengen.

Ruissen heeft vragen gesteld aan de Europese Commissie met betrekking tot de onrechtmatige staatssteun aan natuurorganisaties. Wordt vervolgd dus.

Bert-Jan Ruissen (1972) is sinds 2 juli 2019 lid van het Europees Parlement, als lid van de fractie van Europese Conservatieven en Hervormers. Hij was lijsttrekker van de SGP bij de Europese verkiezingen 2019. Hij was coördinerend beleidsambtenaar landbouw en innovatie op het ministerie van Economische Zaken en fractievoorzitter van de SGP in de gemeenteraad van Krimpen aan den IJssel. In het Europees Parlement is Ruissen lid van de commissie landbouw en plattelandsontwikkeling en de commissie visserij.

Bron profiel: Europa Nu, Onafhankelijk en Actueel