Gelderland investeert in meetnet stikstof op bedrijven

Deze sensoren meten of activiteiten en maatregelen leiden tot minder uitstoot van stikstof. Het gaat om sensoren die OnePlanet Research Center ontwikkelt in samenwerking met TNO. Zij werken samen aan het meetnet stikstof met RIVM, Regio Foodvalley en de Universiteiten van Wageningen en Utrecht. In Regio FoodValley werken deze partners al aan het omgevingsmeetnetwerk voor de luchtkwaliteit. Daar toetsen zij het stikstof meetnet in de praktijk.

Meten is weten

Peter Drenth, gedeputeerde landbouw, natuur en stikstof: ‘We willen in Gelderland niet alleen varen op berekening met modellen, maar ook daadwerkelijk meten wat er buiten gebeurt. Meten is weten. Deze sensoren bieden ondernemers de mogelijkheid om voor hun bedrijf te zien of maatregelen daadwerkelijk zorgen voor minder stikstofuitstoot. Het is een steuntje in de rug voor vakmanschap.’

Meten bij de brond

Op verschillende plaatsen worden door verschillende partijen projecten uitgevoerd om de concentratie stikstof te meten. Het meten van uitstoot in en direct bij de bron, het meten van concentraties in de buitenlucht en het meten van de neerslag in de natuur. OnePlanet ontwikkelt een nieuwe generatie sensoren, die ook lage concentraties stikstof meten. Het doel is om een landelijk stikstofmeetnet te ontwikkelen met betrouwbare én betaalbare sensoren.

Vernieuwende sensor

Helga Witjes, gedeputeerde Economie en Innovatie: ‘Deze vernieuwende sensor van OnePlanet laat nu precies zien hoe we met innovaties in Gelderland de uitdagingen van nu kunnen helpen, waaronder stikstof. Met onderzoeksinstituut OnePlanet in de lead wordt samen gewerkt met Gelderse ondernemers aan de doorontwikkeling van de sensoren in dit meetnet.’

Kostbare apparatuur

Stikstof komt onder andere vrij bij de landbouw (NH3), bouw, verkeer en industrie (NOx). NOx is in lage concentraties in de buitenlucht te meten, NH3 nog niet. ‘Op dit moment vraagt het meten van lage concentraties NH3 kostbare apparatuur’, aldus de provincie Gelderland. ‘Daarom wordt de concentratie van stikstof via het Aeriusmodel van RIVM berekend.’

In plaats van berekenen

De provincie heeft eind 2022 versnellingsgelden van het rijk ontvangen voor de aanpak van Gelderse Maatregelen Stikstof. ‘Met de versnellingsgelden willen we een aantal maatregelen die bedoeld zijn om stikstof te verminderen sneller uitvoeren’, licht Gelderland toe. ‘De rest van het geld dat het Rijk heeft gereserveerd voor de stikstofaanpak is pas later beschikbaar.’ Het gaat om een bedrag van 257,5 miljoen euro voor de jaren 2022 en 2023 voor gebiedsprocessen, landschapselementen, weidegang, meetsystemen en innovatie.

Voeraanpassingen en weidegang

‘Bij dat laatste gaat het bijvoorbeeld om innovatie behulp van voeraanpassingen en meer weidegang.’ De pilot met sensoren als verbijzondering van het omgevingsmeetnet wordt deels gefinancierd uit de versnellingsgelden en deels uit de Gelderse programma’s Agrifood en Natuur.