‘Initiatiefnota BBB is geen sprookjesnota’; constructief gesprek tussen Van der Plas en Timmermans

Na de verkiezingsoverwinning van de BBB zei Van der Plas dat ze nu met de Europese Commissie wilde spreken over het stikstofbeleid, en Frans Timmermans reageerde dat hij het wel aan Van der Plas wilde uitleggen. Dat gesprek heeft vandaag dan plaatsgevonden.

Regels

Van der Plas heeft meermalen betoogd dat Nederland geen stikstofcrisis heeft maar een crisis over stikstofregels. Dat de Vogel- en Habitatrichtlijn niet spreekt over stikstof, maar dat Nederland zich dat zelf heeft opgelegd. En dat Nederland dus zelf ook andere regels kan stellen.

Nu hebben verschillende Nederlandse regeringen al een paar keer geprobeerd om die regels te veranderen. Bijvoorbeeld door te kijken of ze Natura 2000-gebieden kunnen herindelen, of of regels op een andere manier versoepeld kunnen worden. Maar tot nu toe vingen verschillende ministers telkens bot bij de Europese Commissie. Toch denkt Van der Plas dat er nog ruimte zit. Zo wil zij kijken naar de daadwerkelijke staat van de Nederlandse natuur, in plaats van enkel naar de KDW, en de drempelwaarde voor stikstofdepositie verhogen. ‘Buurlanden als Duitsland doen dat ook. Dat mag gewoon van Brussel’, stelt ze. En wil ze het aantal Natura 2000-gebieden halveren.

Toelichten

Frans Timmermans vertelde vanochtend, voor aanvang van het gesprek, dat hij graag aan Van der Plas wil uitleggen waar die ruimte dan zit. „Mijn rol is niet om besluiten te nemen namens de Nederlandse regering”, stelde Timmermans voor het gesprek; „mijn rol is toe te lichten wat de kaders zijn waarbinnen Europa opereert en wat dat voor beleidsruimte geeft voor de Nederlandse overheid.”

„Wat wij willen weten is welke ruimte er is voor lidstaten binnen de Europese wetgeving”, vertelde Van der Plas. „Wij zien deze ruimte wel.”

Bevestiging

„Het was een goed gesprek”, stelde de BBB-voorvrouw na het gesprek. Op de vraag of ze iets nieuws had gehoord, antwoordde ze bevestigend noch ontkennend. „Ik wil gewoon alles goed op een rijtje krijgen.” Zij zei dat ze van de Eurocommissaris begrepen had dat stikstof maar een onderdeel van het probleem was, maar niet per definitie het allergrootste probleem. „Of dat zo is, ligt aan het natuurgebied.”

Ze vertelde dat ze in het gesprek bevestigd werd in de zaken die ze altijd al heeft gesteld. „Minister Van der Wal heeft vaak gezegd dat de Europese Commissie Nederland geen keuze geeft om zaken anders te doen. Ik heb daar altijd vraagtekens bij gezet. Daarom wilde ik dit gesprek ook. Omdat ik dacht: ‘Is dit wel zo?’”

In zijn reactie benadrukte Timmermans juist te hebben gesteld dat stikstof een cruciale rol speelt bij het stoppen van de achteruitgang van natuurgebieden. Hoe Nederland dat oplost is aan de regering, daar gaat de Commissie niet over. „Mijn rol was om de kaders te stellen waarbinnen Nederland kan opereren.”

Binnen die kaders zijn volgens de Eurocommissaris verschillende manieren om de doelen te bereiken. „De BBB denkt dat er een meer optimale manier is om dat te doen. Dat is aan hen, daar ga ik niet over.” Zij kiest een ander pad dan de regering, stelde hij, het is dan aan haar om te laten zien dat dat ook tot de doelen leidt. Maar, benadrukte hij, „je moet niet denken dat je zo onder het probleem van stikstof uitkomt. Je kunt wel andere methoden bedenken, maar je zult linksom of rechtsom iets aan de stikstof moeten doen.”

Initiatiefnota

De initiatiefnota die de BBB samen met JA21 heeft opgesteld is het waard om te worden gelezen, zei Timmermans. Daar zal volgens hem nog wel wat aan geschaafd moeten worden. „In die nota heeft ze enkele aannames gemaakt, daar zal nog eens naar gekeken moeten worden.” Hij heeft met Van der Plas afgesproken dat ambtenaren van de Commissie nog eens naar de nota kijken om die aan te scherpen waar dat nodig is. „Maar dat moet niet worden opgevat als een stempel van goedkeuring”, benadrukte hij. „Maar als wij met technische informatie kunnen helpen om de nota beter te maken, doen we dat graag.”

Van haar kant was Van der Plas blij dat Timmermans de nota gelezen heeft. „Daarmee heeft hij al meer gedaan dan de mensen van D66”, sneerde ze.

Dit artikel is na afloop van het gesprek geüpdate met de reacties van Van der Plas en Timmermans.