Stap 1
Duurzaam vlasvezel verbouwen in de Achterhoek: Zaaien rond de honderdste dag
De Achterhoekse Vlasspinners willen vlas en alle toepassingen van het gewas meer bekend maken. „Samen met de deelnemers aan de actie zaaien we vlas, we oogsten het en bewerken het gewas tot bruikbaar materiaal.” Vlas is een mooi gewas om te zien, vooral wanneer in juni het gewas in bloei staat. Gedurende het seizoen houdt Hulshof de deelnemers op de hoogte van het verloop van de actie en de stand van het gewas. Andersom ontvangt Hulshof graag de bevindingen van de deelnemers.
Huizenbouw
Het schema van het gewas is als volgt. Zaaien op de honderdste dag van het jaar; oogsten op de tweehonderdste dag van het jaar. Daarna vlas drogen, repelen, roten of dauwroten in het vroege najaar. Dit duurt twee à drie weken, dan na één week vlas keren; vervolgens het gerote vlas weer drogen. Verdere bewerkingen* van het vlas als braken, zwingelen en hekelen kan gebeuren wanneer dat zo uitkomt. Bijvoorbeeld net als vroeger, in de winter. Vervolgens kan als laatste handeling het vlas gesponnen worden tot linnen garen. Dit kan worden geweven tot linnen doek. Maar ook de huizenbouw is enthousiast over het gewas. Vezelvlas kent namelijk ook veel nieuwe toepassingen. Biobased bouwen is een mogelijkheid met vezelvlas.
*Verdere bewerkingen als drogen, repelen (zaadwinning), roten en zelfs braken, zwingelen en hekelen komen later in het jaar aan bod. Hulshof doet op deze website verslag van de stand van het gewas, en geeft uitleg over de manier van bewerken later in het seizoen.
Autoindustrie
De vlasstengel bestaat uit een binnenste houtachtige stengel en vezels die dat houtachtige gedeelte bedekken. Deze lange vezels liggen als een krans om de houtachtige kern. Lang geleden kwam men erachter dat als je de vezels verwijdert van de houtachtige kern, je een materiaal krijgt, waarvan je garen kunt spinnen. Vroeger werd vlas vooral gebruikt om er weefstoffen of een soort touw van te maken, tegenwoordig kent het heel veel toepassingen in bijvoorbeeld de autoindustrie, bijvoorbeeld verwerkt in hoedenplanken en dashboarden, in de scheepsbouw en als isolatiemateriaal in huizen, maar ook als strooisel in paardenstallen.
Eén vierkante meter
In de maand april kun je vlaszaad zaaien. Dat stap één voor de Achterhoekse Vlasspinners. „Bereid de grond goed voor, verwijder het onkruid en hark de grond gelijk en plat. Vlas heeft een luchtige grond nodig. Voor 1 vierkante meter vlas is 15 gram zaad ruim voldoende. Strooi het zaad gelijkmatig uit over de grond. Hark het licht aan zodat aarde het zaad bedekt. Druk de grond wat aan, met je handen of met een plankje.” Zon en regen doen de rest. Hulshof: „Kijk uit met vorst, en verwijder direct het groen dat geen vlas is.
Gegrepen door vlas
De Latijnse naam voor vlas is linum usitatissimum. Usitatissimum betekent ‘het meest nuttige’. Van 1 vierkante meter vlas, kun je 90 gram draad spinnen. Cecile Hulshof werd in Zweden gegrepen door het gewas vlas. Pas nu lijkt het in Nederland herontdekt te worden.
Op deze website houden we de stand van het gewas in de gaten en melden we de volgende stappen in de verwerking.