VKA bestuurslid Edwin Breimer: ‘Eindigen BedrijfsEigen Stikstofnorm na 2023 teleurstellend’

Het ministerie ziet geen perspectief in een bredere uitrol van de BES-pilot (BedrijfsEigen Stikstofnorm), die landelijk op vijftig bedrijven werd uitgevoerd. Dit jaar wordt gebruikt om het onderzoek en de meetgegevens van de deelnemende bedrijven vast te leggen en de eindrapportage op te maken. Deelnemer én VKA-bestuurslid Edwin Breimer uit Toldijk kan zich absoluut niet vinden in de conclusie van het ministerie. ‘Ik blijf me er voor inzetten dat de discussie blijft en dat de VKA data heeft die laat zien dat fosfaatevenwichtsbemesting aantoonbaar wél kan.’

Dierlijke mest

Dierlijke mest in plaats van kunstmest is de kern van hoe de twintig deelnemende VKA-bedrijven in de BES-pilot de kringloop verder wilden sluiten. In de BES werd gestreefd naar fosfaatevenwichtsbemesting met dierlijke mest. De bemesting is afgestemd op het opbrengend vermogen van de grond, die is vastgesteld aan de hand van de resultaten uit de KringloopWijzer van drie jaren.

Belonen vakmanschap

Management en uitvoering waren bepalend voor de BES-normen van het volgende jaar. ‘Vakmanschap werd beloond en dat werkt motiverend en stimulerend’, aldus projectleider Jaap Gielen. ‘Dit was maatwerk en doelgestuurd. We gaan straks weer terug naar 170 kg stikstof uit dierlijke mest en meer kunstmest. Dat heeft niets te maken met kringlooplandbouw.’

Gemiste kans

Het is een gemiste kans dat de BES verdwijnt, stelt Gielen. ‘Met de BES hadden we een instrument in handen om boeren te motiveren om meststoffen maximaal te benutten. Dat dat kon en resultaten opleverde, is gebleken. Belangrijke bijvangst van de BES is de verlaging van de ammoniakemissie. Water toevoegen bij de mest tijdens het aanbrengen is massaal toegepast.’

Nitraat blijft gelijk

Met een ontheffing op de huidige bemestingsnormen wordt de BES nu voor het vierde en dus laatste jaar toegepast binnen de Achterhoek en Liemers. Na dit seizoen worden van de VKA-BES-deelnemers de resultaten gerapporteerd. BES-deelnemer Edwin Breimer, melkveehouder in Toldijk en VKA-bestuurslid vindt het stoppen van de BES teleurstellend, want hij is positief over de voordelen voor zijn bedrijf. ‘We kunnen dit jaar op ons bedrijf toe naar 318 kg zuivere stikstof met een lagere kunstmestgift. Het stikstofleverend vermogen van de kleigrond hier is behoorlijk. We waren altijd al redelijk zuinig met kunstmest, gemiddeld zitten we op 700 kg per ha.’

Aan twee kanten

‘De BES levert ons veel op, want door meer te mogen bemesten hebben we aantoonbaar meer geoogst én van goede kwaliteit’, vervolgt Breimer. ‘Het mes snijdt dus aan twee kanten. Het belangrijkste is dat het nitraat in het grondwater op ons bedrijf niet is toegenomen, ondanks hogere bemestingsnormen. Die data zijn en blijven belangrijk. Het is je onderhandelingsruimte.’

Niet alle bedrijven

De Toldijkse melkveehouder beaamt dat niet op alle BES-bedrijven de resultaten even positief uitpakten. ‘Op sommige grondsoorten kan fosfaatevenwichtsbemesting aantoonbaar wel, op zandgronden bleek het soms wat lastiger.’ Ondanks dat was zijn hoop dat de bedrijfsspecifieke BES een vervolg op de derogatie zou zijn. ‘Helaas beslist de overheid anders. Als melkveehouder blijf ik hopen op een vervolg met de BES. Ik denk graag in kansen. Na 2026 loopt naar mijn idee het mestbeleid vast omdat de derogatie dan volledig is afgebouwd. Dan moet er een oplossing komen en dan hebben we aantoonbare resultaten met de BES. Daar blijf ik me als VKA-bestuurder voor inzetten, dat die discussie gevoerd blijft worden en dat we met de BES-data kunnen bewijzen dat het wél kan.’