Minister Adema omarmt plan van GroenLinks en VVD voor langjarig pachtbeleid
Waar GroenLinks en de VVD normaal inhoudelijk ver uit elkaar kunnen liggen, hebben Laura Bromet (GroenLinks) en Thom van Campen (VVD) nu de handen ineen geslagen om samen een plan te maken met als titel 'Van pacht naar pracht'. Het doel van het plan is om jonge boeren te ondersteunen, zekerheid te bieden over grondgebruik en duurzaam bodembeheer te stimuleren.
Drie soorten pacht
De twee partijen zien drie vormen van pacht voor zich: de ‘seizoenpacht’ duurt één tot drie jaar, zodat pachters en verpachters in bepaalde situaties flexibel kunnen omgaan met beschikbare grond. Bij tijdelijke pachtcontracten met een contractduur van minimaal 10 jaar en met mogelijkheid tot verlenging wordt de pachter beschermd door gereguleerde pachtprijzen en ontstaat er een stimulans om te investeren in duurzaam bodembeheer.
De laatste optie is loopbaanpacht. Hiermee krijgen (in het bijzonder jonge) agrarische ondernemers langer zekerheid over hun grondgebruik, maar wordt er een alternatief gezocht voor oneindige en overerfbare contracten.
Ook vinden GroenLinks en de VVD dat pachtgronden voor agrarisch natuurbeheer apart beschermd moeten worden, zodat het geld ook bij diegene komt die het natuurbeheer uitvoert.
Debat
In een commissiedebat over pacht werd er gesproken over het plan. Dat kan bijzonder genoemd worden, want het is voor het eerst sinds jaren dat de Tweede Kamer weer debatteert over het onderwerp pacht.
De timing van het debat is daarentegen minder bijzonder. Het kabinet wil namelijk dat de landbouw gaat verduurzamen. Pacht is daarbij een belangrijk instrument. ‘Als we de agrarische sector de kans willen geven om verder te verduurzamen, dan moet er ook voldoende grond beschikbaar zijn', stelde VVD-Kamerlid Thom van Campen. Het was dan ook de reden om het plan in te dienen met Bromet.
Minister ziet heil in plan
De minister complimenteert de Kamerleden met het initiatief. „Ik heb het plan inhoudelijk beoordeeld en ik zie dit als een belangrijke basis voor toekomstig pachtbeleid en als een stevige ondersteuning van het pachtbeleid waar ik me nu voor inzet. Ik denk dat dit ook punten zijn waar boeren, die willen verduurzamen, heel veel behoefte aan hebben. Op deze manier kunnen ze een stap richting de toekomst zetten waarbij ze meer zekerheid krijgen. Daarnaast krijgen de natuur en het landschap een impuls door dit plan.”
De minister kondigde in februari al aan dat hij het pachtbeleid wil aanpassen en voor kortlopende pacht een maximumprijs wil instellen. Voor langlopende pacht moeten partijen zelf prijsafspraken kunnen maken. Daarmee wil het kabinet toewerken naar langjarige contracten.
Beheersbaar
Thom van Campen (VVD) en Roelof Bisschop (SGP) willen weten hoe het kabinet gaat waarborgen dat langdurige pacht ook op te brengen blijft, zodat dat verpachters niet gaan proberen om de pachtwet te ontwijken. Op deze manier ontstaat er dus ‘zwarte pacht’, zoals in de periode van 1995 tot 2007 ook het geval was.
De minister geeft aan dat hij bij het aanpassen van de wetgeving gaat bekijken hoe prijsontwikkelingen in de markt meegenomen kunnen worden en er eventueel later nog ingegrepen en gecorrigeerd kan worden. Om deze transitie in te zetten, wil de minister kortlopende pacht ontmoedigen. Hij gaat onderzoek doen naar wat hiervoor mogelijk is.
Pachtconvenant
Het initiatief voor deze wetsaanpassing werd al in 2019 door voormalig landbouwminister Carola Schouten genomen, maar is nog steeds in voorbereiding op het ministerie. Kamerleden vinden dat er meer vaart gemaakt mag worden. Adema sluit zich daarbij aan. „Deze minister begint ongeduldig te worden. Het wordt nu ook tijd om de wetgeving aan te passen”, aldus Adema.
Adema geeft aan dat een aantal veldpartijen, waaronder LTO Nederland en terreinbeherende organisaties, momenteel werken aan een pachtconvenant. Hierin moeten afspraken gemaakt worden over toekomstbestendige pacht. Het zogenoemde ‘pachtconvenant’ moet ook meegenomen worden in de nieuwe wetgeving.
Meer vaart
Hij heeft de veldpartijen gemaand om voor 15 juni tot een pachtconvenant te komen. „Ik wil voor de zomervakantie helderheid hebben van de pachtpartijen. Komt die er niet, dan ga ik zelf door met het herzien van de pachtwetgeving.” Adema vindt het goed om met de veldpartijen tot een akkoord te komen, maar geeft aan dat veel van de eisen van de veldpartijen overeenkomen met de wensen van minister voor de nieuwe wetgeving.
Snel naar Kamer
Pieter Grinwis van de ChristenUnie wil weten of de herziene wetgeving nog voor het einde van het jaar naar de Kamer gestuurd kan worden. Adema kan dat niet toezeggen, maar wil wel voor de zomer nog een brief naar de Kamer sturen met een tijdspad voor het wetgevingstraject. Voordat de wet naar de Kamer kan gaan, moet het eerst nog in consultatie en naar de Raad van State.
Ondertussen werken GroenLinks en de VVD hun plan uit tot een initiatiefnota, zodat deze meegenomen kan worden in het wetgevingsproces.
