UPDATE - LTO en NAJK stoppen per direct met Het Landbouwakkoord: ‘Natuur- en klimaatdoelen domineren’

LTO-voorzitter Sjaak van der Tak op de eigen website: ,,Als LTO balen we dat het niet is gelukt. We willen samenwerken en oplossingen vinden, dat zit in onze aard. De inzet van minister Adema en het kabinet hebben we erg gewaardeerd. Perspectief vraagt om ruimte om de omslag te kunnen maken. De durf om vertrouwen te hebben in het vakmanschap en ondernemerschap van een sector. Borging van alle natuur- en klimaatdoelen is belangrijk, maar domineren dermate eenzijdig dat een gesprek over de strategische waarde van voedsel, een leefbaar platteland en de immateriële waarde van boeren en tuinders ondergeschikt blijft.”

Een harde randvoorwaarde voor LTO Nederland was een noodzakelijke systeemwijziging in de samenwerking tussen boeren en overheid. Van beleid met middelenvoorschriften vol ge- en verboden naar landbouwbeleid gericht op doelsturing voor boeren en tuinders. LTO is voorstander van beleid dat kijkt naar bedrijfsspecifieke emissies. Die kunnen worden gemeten en daarop kunnen boeren sturen.

LTO: 'Aan tafel was een oplossing in zicht om dit uit te werken via een ‘afrekenbare stoffenbalans’: laat boeren en tuinders weten welke doelen ze moeten bereiken en geef hen ruimte om daar vanuit vakmanschap en ondernemerschap zelf invulling aan te geven. Maar tegelijkertijd werd vanuit het kabinet ingezet op tal van nieuwe, sturende middelvoorschriften zoals een GVE- of graslandnorm, voer-, teelt-, gewas- en managementeisen.'

Inkomenszekerheid

LTO schrijft: 'Om doelen te halen, moeten boeren en tuinders maatregelen nemen die tot hogere kostprijzen leiden voor ons voedsel. Maar in het winkelschap concurreren deze producten met buitenlandse producten die niet aan deze eisen hoeven te voldoen – en die dus goedkoper zijn. De noodzaak om te komen tot een ‘level playing field’ wordt benadrukt: dezelfde kwaliteitseisen voor binnen- én buitenlands voedsel. Feitelijk gezien is er echter helemaal géén level playing field. In dit akkoord kwam de toezegging niet verder dan een intentie om daarover op Europees niveau het gesprek aan te gaan. Daarmee ontbreekt een robuust verdienmodel voor Nederlandse boeren en tuinders – terwijl dat de kern van een akkoord zou moeten zijn. Boeren kunnen hun economische toekomst niet afhankelijk maken van wensdenken zonder zicht op succes.'

Adema: Buitengewoon teleurstellend

Direct na het beëindigen van de onderhandelingen vertelde minister Adema aan de verzamelde pers buitengewoon teleurgesteld te zijn. „Het landbouwakkoord was en is belangrijk voor de toekomst van de agrarische sector in Nederland", zei hij. „We zijn ervan overtuigd dat we de boeren perspectief konden bieden."

Hij wil woensdag met de andere partners in het Landbouwakkoord aan de hoofdtafel bespreken hoe nu verder.

NAJK stapt ook op

Het NAJK stopt ook met de onderhandelingen. Volgens de organisatie van jonge landbouwers is het proces van het Landbouwakkoord niet meer houdbaar nu LTO is opgestapt.

„Wij vinden het ontzettend jammer dat LTO eruit is gestapt, maar het is aan elke partij voor zich om hier een keuze in te maken", zegt NAJK-voorzitter Roy Meijer. „Nu ook LTO is opgestapt, betekent dit voor ons dat het proces van het Landbouwakkoord onhoudbaar is geworden. Als NAJK hebben we deelgenomen aan dit akkoord omdat het gaat over onze toekomst, de toekomst van de jonge boeren en tuinders. Die toekomst blijft hiermee onzeker."

Eerste reacties uit Den Haag: VVD baalt, BBB begrijpt het

VVD-landbouwwoordvoerder Thom van Campen laat via Twitter weten dat hij baalt dat LTO van tafel is gestapt. „De uitdagingen op klimaat, natuur en verdienvermogen zijn hiermee niet minder groot. Juist nu we willen investeren in een duurzame toekomst van onze landbouw, was en is een pact tussen overheid en de sector cruciaal.“

Derk Boswijk (CDA) vindt het besluit van LTO ook teleurstellend. „Bij elke transitie, ook in de landbouw, is het van groot belang dat de mensen waar het over gaat erbij betrokken zijn." Hij zegt nu de reactie van het kabinet af te wachten om te kijken welke stappen er nodig zijn voor een toekomstbestndige landbouw en herstel van de natuur.

Caroline van der Plas liet aan BNR Nieuwsradio weten dat ze wel begrijpt dat LTO is opgestapt. „Er zit geen enkel perspectief in het Landbouwakkoord", stelt ze. „Er worden heel veel doelen en verplichtingen gesteld, terwijl er geen verdienmodel is." Zij wil zo snel mogelijk een debat met minister Adema, en daarin wil ze van de minister weten waarom er niet genoeg is meebewogen en waarom er geen hard verdienmodel op tafel is gekomen. En vooral hoe het nu verder gaat.

Laura Bromet (GroenLinks) laat weten dat het landbouwakkoord voor haar vanaf het begin een doodlopende weg was. „Een landbouw in evenwicht met natuur en klimaat vereist een visie van het kabinet en leiderschap", tweet zij. „Beide ontbreken."