Video: Strijd om boerenstem begonnen met landbouwdebat LTO: 'Politiek moet op één lijn komen'
Aan de hand van vier stellingen gingen tien politici in debat met elkaar tijdens het 'Grote Landbouwdebat' dat LTO Nederland en ledenblad Nieuwe Oogst woensdagavond organiseerden bij een akkerbouwer in de Gelderse Achterhoek.
Over het algemeen was er bij veel stellingen wel overeenstemming. Over de uitvoering werd er vervolgens wel verschillend gedacht. Zo waren partijen het unaniem eens met de stelling 'Het volgende kabinet gaat ecosysteemdiensten volwaardig belonen'. De discussie over de 'hoe' ging dan vooral over hoeveel geld er jaarlijks de overheid naar ecosysteemdiensten moet gaan.
Marktmacht
De stelling over dat de overheid als marktmeester krachtig moet ingrijpen om het verdienmodel te verbeteren, deed wat meer stof opwaaien. PvdA/Groenlinks is het eens. De nieuwe combinatie wil dat boeren minimaal de kostprijs uitbetaald krijgen van hun afnemers, zoals dat ook in Frankrijk gebeurt. Daarnaast is de partij voorstander van het beprijzen van stikstof. 'Een boer die veel uitstoot moet meer betalen. Een boer die duurzamer produceert, hoeft minder te betalen', legt Kamerlid Joris Thijssen uit.
Eline Vedder van het CDA reageert met dat de overheid een rol kan spelen om het verdienmodel te verbeteren, maar plaatst een kanttekening bij het plan van GroenLinks/PvdA. 'Voor het produceren tegen de kostprijs kan ik mijn zoontje niet naar de voetbal sturen. Het moet hand in hand gaan met dat we als overheid stoppen met middelvoorschriften. Als we de verduurzamingsslag met middelvoorschriften vastleggen, dan vliegt de kostprijs omhoog omdat de markt niet meebeweegt. Dan wordt het probleem alleen maar groter. Daarnaast moeten we hier niet gaan importeren, wat we ook niet mogen produceren. Denk bijvoorbeeld aan eieren van kippen die in legbatterijen leven.'
De Partij voor de Dieren wil daarom weten of CDA tegen het handelsverdrag Mercosur gaat stemmen en een duidelijke 'ja' of 'nee horen van Vedder. Het Kamerlid reageert nuchter: 'Het enige wat zwartwit is, dat zijn mijn koeien. Verder is de agrarische wereld niet zo zwartwit.'
Vertrouwen
Pieter Grinwis (ChristenUnie) benadrukt dat het ingewikkeld is om als overheid te helpen met het verbeteren van het verdienmodel. 'Een marktmeester moet je kunnen vertrouwen. De afgelopen jaren hebben we er niet veel van gemaakt, dus moeten we het vertrouwen terugwinnen. Ik voel daar wel een vorm van verlegenheid. We moeten internationaal samenwerken op Europees niveau. Ik vind het ongelofelijk dat we in Europa onze klimaatkosten niet doorberekenen om zo de eigen industrie te beschermen tegen import van buitenaf. Waarom doen we dat met de landbouw niet', vraag Grinwis zich af.
Bekijk hier het hele debat terug
In de video's hieronder blikken twee boeren terug op het debat:
