Gemeente Epe wil boerenstroom beter benutten

‘De gemeente Epe wil boeren stimuleren om te verduurzamen, maar weet niet goed hoe dat aan te pakken’, zegt Gert-Jan van Essen, projectleider duurzame energie bij LTO Noord. ‘En veel boeren willen zelf ook graag verduurzamen, maar missen de informatie en de kennis om ermee aan de slag te gaan.’ Zo ontstond het project Boerenstroom 2.0: LTO Noord onderzoekt, in opdracht van de gemeente en in samenwerking met de lokale Energie Coöperatie Epe, de mogelijkheden voor duurzame opwek op het boerenerf.
Netcongestie geen probleem
Doel van Boerenstroom is vooral om te verkennen wat de mogelijkheden zijn voor zonnepanelen op daken van boerenbedrijven en kleine windmolens op het boerenerf. De opgewekte duurzame stroom kunnen de boeren gebruiken voor hun eigen bedrijf. Wat ze meer produceren gaat naar de energiecoöperatie, die het direct levert aan afnemers in de buurt.
Win-win
‘Dat biedt een win-winsituatie voor alle betrokkenen’, aldus Van Essen. ‘Boeren krijgen de zekerheid van een vaste prijs voor de stroom over een langere periode, de coöperatie kan afnemers van betaalbare duurzame elektriciteit voorzien en voor de gemeente brengt het de duurzame doelstellingen dichterbij. Bovendien hoeft de stroom op deze manier het middenspanningsnet niet te verlaten, en heb je dus geen last van het overvolle stroomnet oftewel netcongestie.’ LTO Noord werkt voor dit project ook samen met de netbeheerder.
Advies op maat
Boerenstroom 2.0 is een vervolg op onderzoek eerder dit jaar in opdracht van de gemeente en de energiecoöperatie. Daaruit bleek dat er zeker toekomst zit in boerenstroom en dat het een haalbare en voor boeren rendabele manier kan zijn om aan duurzaamheidsdoelstellingen bij te dragen. ‘Dat eerste onderzoek - Boerenstroom 1.0 - was vooral theoretisch. Wij bouwen daar nu in de praktijk op vort, en willen ook echt projecten gaan uitvoeren’, zegt Van Essen. Hij voert op dit moment samen met zijn collega’s keukentafelgesprekken met boeren in de omgeving die willen meedoen in het project.
Achttien geïnteresseerden
Van Essen meldt dat er zich tijdens een informatieavond in oktober al achttien ondernemers op hadden gegeven. ‘En de belangstelling groeit nog. Je ziet dat er, met name ook bij jonge boeren, interesse is om energie te besparen en duurzaam te gaan opwekken. Energie was voor boeren eigenlijk nooit echt een issue. Maar door stijgende prijzen en toenemende eisen aan boerenbedrijven, wordt het steeds interessanter om te besparen en in je eigen energiebehoefte te gaan voorzien.’
Advies op maat
Op basis van de keukentafelgesprekken maakt LTO Noord, in samenwerking met de energiecoöperatie, voor elke boer een totaaladvies op maat. Van Essen: ‘Naast verduurzaming is het uitgangspunt daarbij kostenbesparing en verbetering van het verdienvermogen.’ Op basis van alle individuele adviezen samen, levert LTO Noord, volgens planning eind van dit jaar, een advies op aan de gemeente over de potentiële opbrengsten van Boerenstroom.
Andere regio’s
Volgens Van Essen benutten gemeenten de mogelijkheden voor verduurzaming op boerenbedrijven nog veel te weinig. ‘De aanpak in Epe zou dus ook in andere regio’s veel kunnen opleveren. Het grootste obstakel is het informatietekort bij boeren. Er leven daardoor bij hen de nodige misverstanden. Zo denken veel boeren dat het leggen van zonnepanelen geen zin heeft vanwege netcongestie. Maar bij kleine aansluitingen heb je daar niet mee te maken. Bovendien leeft er angst voor brandgevaar of dat het duur is. Die bezwaren kun je weerleggen, door met heldere informatie en bewijzen te komen.’
Kleine windmolens
Tot slot adviseert Van Essen RES-regio’s om de opbrengsten van kleine windmolens overal te laten meetellen in de RES-plannen. RES staat voor nationaal programma Regionale Energiestrat‘Vaak denkt men dat die te weinig opleveren, maar op de schaal van een gebied kunnen kleine windmolens een goede bijdrage leveren, zeker in combinatie met zonnepanelen op daken.’

Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Beeld: Susan Rexwinkel Agrio archief