Video: Voordelen klei in zand: 'De opbrengsten wegen zeker op tegen de kosten'

In totaal doen 25 boeren uit de omgeving van Eibergen mee aan het klein in zand-project. Al deze agrariërs zijn aangesloten bij de stichting 'Hoe Duurzaam'. Henk Leever is als voorzitter de spil tussen de boeren, provincie, het drinkwaterbedrijf en andere betrokken partijen.

Hij schetst de uitdagingen in het gebied. De percelen waar klei op wordt gebracht, liggen in een drinkwaterwingebied. „Dat is boeren met hindernissen. Toch laten metingen zien dat we in dit gebied al een paar jaar aan de Kaderrichtlijn Water en de huidige Nitraatrichtiljn (50 milligram, red.)", zegt Leever trots, waarna hij ingaat op de 'hindernissen': „De mestderogatie in grondwaterbeschermingsgebieden is afgeschaft, terwijl deze in andere delen van Nederland nog wel aanwezig is. Dat zorgt voor extra druk. Het kromme is dat we nog wel kunstmest mogen inzetten, terwijl we liever wat meer dierlijke mest gebruiken, bovenop de derogatie die we al hadden."

Lokale grondbank

Al die toekomstige regels voor bijvoorbeeld mest vragen in de toekomst is volgens Leever voor een extensievere bedrijfsvoering van de boeren in Eibergen en omgeving. Een lokale grondbank zou daarbij helpen. „Op die manier kunnen gronden die vrijkomen in het gebied een landbouwbestemming blijven behouden. De grond moet in beheer van de boeren blijven en niet naar beleggers gaan."

Het project met de klei, waarbij de bodemkwaliteit verbetert ten opzichte van percelen waar geen klei op ligt, vindt Leever een voorbeeld voor andere zandregio's.

Het stoort hem en de boeren dat er vanuit Den Haag alleen regels komen, in plaats van perspectief en doelsturing. „We moeten het vertrouwen krijgen om aan de slag te kunnen, dat missen we nog. Natuurlijk hoort daar controle bij. Daar zijn we niet tegen, maar vanuit onderop kunnen we laten zien wat we hier doen. We winnen hier water en de boeren zorgen voor voedsel en de natuur. Dan moeten we echter wel onze gang kunnen gaan en niet allerlei extra mestregels opgeschoteld krijgen. 1.200 hectare. 25 boeren. Hoe moeilijk kun je het maken? We moeten het gewoon doen."

Meenemen naar Den Haag

Landbouwgedeputeerde Harold Zoet (BBB) en water- en klimaatgedeputeerde Ans Mol (BBB) waren ook aanwezig bij de demo om te horen waar boeren mee bezig zijn, waar ze tegenaanlopen. „De agrarische sector gaat harder dan de overheid kan bijbenen", concludeerde Zoet. Het is iets dat hij heel vaak in de praktijk tegenkomt. Veel kon hij de boeren niet beloven. Wel zegde Zoet toe dat hij de ervaringen meeneemt in de gesprekken met Haagse beleidsmakers.