LTO positief over versoepeling Europese landbouwregels

De afgezwakte maatregelen hebben betrekking op de conditionaliteiten (GLMC) van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB). Uiteindelijk is het aan de lidstaten zelf om te bepalen welke voorstellen ze overnemen in het Nationaal Strategisch Plan (NSP). In dit document is vastgelegd hoe een lidstaat uitvoering geeft aan het Europese GLB.

Verplichte braaklegging

Een belangrijke maatregel die vervalt, is de verplichte braaklegging. Dit besluit was al genomen voor dit jaar, maar geldt nu voor de resterende looptijd van het huidige Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Dat loopt nog tot 2027.

Brussel is wel voorstander van deze maatregel, omdat dit de biodiversiteit verbetert. Om boeren te stimuleren, kunnen ze via de ecoregeling financiering krijgen voor het braak laten liggen of voor het aanleggen en beheren van landschapselementen op deze grond.

LTO kijkt totaal anders aan tegen deze maatregel en vindt dat het braak laten liggen van bouwland nauwelijks iets doet voor de biodiversiteit. Wel vindt LTO het positief dat er van de ecoregeling gebruik gemaakt kan worden voor de aanleg van landschapselementen.

Maatwerk

Verder wil de Europese Commissie lidstaten meer mogelijkheden voor maatwerk bieden, bijvoorbeeld voor tijdens perioden met droogte of veel neerslag. EU-landen mogen zelf vaststellen wanneer in welke periode een verplichte bodembedekker (GLMC 6) , zoals een vanggewas of groenbemester, ingezaaid moet worden.

Om diezelfde reden vervalt de gewasrotatie, waarbij boeren verplicht worden om elk jaar een ander hoofdgewas te telen op het derde van een areaal bouwland (GLMC 7). Lidstaten mogen hiervoor wel blijven kiezen, maar ook de optie gewasdiversificatie aanbieden. Dit houdt in dat je op het areaal minimaal drie teelten hebt en het hoofdgewas 75 procent van het bouwland beslaat. Gewasdiversificatie is nu ook al mogelijk voor boeren op zware klei uit de regio's Oldambt (GR) en Hoeksche Waard (ZH).

In aanvulling hierop stelt de Commissie voor dat lidstaten bepaalde gewassen en bodemtypes vrijstellen van de voorwaarden voor bodembewerking, bodembedekking en vruchtwisseling/diversificatie (GLMC 5,6, en 7).

Overmacht

Voor alle conditionaliteiten (GLMC) geldt verder als boeren er niet aan kunnen voldoen door extreme weersomstandigheden, dat lidstaten een beroep kunnen doen op overmacht. De Europese Commissie vindt wel dat dit zo gedetailleerd mogelijk aangegeven moet worden. De periode mag niet te lang duren en mag alleen gelden voor een groep die in de problemen is gekomen. Lidstaten mogen dus niet 'gemakzuchtig' zomaar voor het hele land overmacht aanvragen, als er alleen extreem veel neerslag in het noorden is gevallen.

Naast de mogelijkheden voor maatwerk, wil de Commissie ook de administratieve rondslomp verminderen. Kleine landbouwbedrijven met minder dan tien hectare die mee willen doen aan het GLB, worden vrijgesteld van controle en sancties. Volgens de Commissie heeft deze versoepeling effect op 65 procent van de Europese boeren die meedoen aan het GLB.

Druk op ecoregeling

LTO dringt er in elk geval bij de minister van Landbouw, Natuur- en Voedselkwaliteit op aan om deze voorstellen te steunen en over te nemen. 'De afgelopen jaren is het GLB-budget gedaald, terwijl de eisen zijn verzwaard. Het zwaartepunt van het GLB komt steeds meer te liggen op de ecoregeling en het agrarisch natuurbeheer. LTO steunt deze vormen van doelsturing, maar vraagt dan ook om de resterende basisinkomensteun toegankelijk te houden voor boeren. Als zij daar niet meer aan meedoen, dan vervalt onmiddellijk ook hun mogelijke deelname aan ecoregelingen en agrarisch natuurbeheer. Daar wint niemand wat mee', aldus LTO.

De voorstellen van de Commissie worden op 26 maart besproken in de Europese Landbouwraad. Hierin zijn alle ministers van de EU-lidstaten vertegenwoordigd. Adema zal deze week de Tweede Kamer een inhoudelijke reactie geven op de voorstellen.